Η συζήτηση για το αν οι σειρές δίνουν ουσία ή απλά πουλάνε hype δεν έχει κλείσει και στην Ελλάδα μόλις ξεκινά.
Αν κάτι κατάφερε το «Maestro» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, εκτός από το να κάνει ακόμα και τις ελληνικές γιαγιάδες να αποκτήσουν Netflix account, είναι να βάλει στο mainstream κουβέντες που για χρόνια μένανε στο περιθώριο. Η αγάπη, η ταυτότητα,η βία,η αποδοχή όλα είναι πακεταρισμένα σε μια σειρά που ξεκίνησε στο Mega και κατέληξε με το κόκκινο «Ν» να λάμπει δίπλα στο logo και όλους εμάς να το βλέπουμε ακούγοντας πρώτα τον χαρακτηριστικό ήχο της πλατφόρμας. Και κάπως έτσι, άνοιξε η κουβέντα για το αν αυτό είναι πρόοδος ή απλώς καλό μάρκετινγκ;
Gen Z: η γενιά που τα βλέπει όλα
Η Gen Z έχει μεγαλώσει μέσα στα hashtags. Μιλά για φύλο με TikTok trends, για πολιτική με memes, για representation με reels.
Είμαστε η γενιά που έχει δει τα πάντα και, παρ’ όλα αυτά, έχει ανάγκη για κάτι αληθινό. Κι όμως, κάθε φορά που εμφανίζεται μια ελληνική σειρά με queer χαρακτήρες, η χώρα παθαίνει πολιτισμικό reboot. Από τη μία, υπάρχουν τα σχόλια «επιτέλους!», από την άλλη «μα γιατί πρέπει να τα βλέπουμε αυτά;». Το timeline παίρνει φωτιά, το Netflix χαμογελά, και εμείς αναρωτιόμαστε: θέλουμε εκπροσώπηση ή απλώς ένα καλό PR;
Το queer ως trending topic
Ας το πούμε καθαρά, στην εποχή μας οι queer ιστορίες πουλάνε. Το diversity είναι πια εμπορικό είδος. Το rainbow flag έγινε εργαλείο marketing όσο και σύμβολο υπερηφάνειας. Οι πλατφόρμες ξέρουν ότι η Gen Z διψά για αυθεντικότητα, αλλά αν μια σειρά δείξει έστω και ένα gay φιλί, το Twitter (ή Χ, τέλος πάντων) θα κάνει πάρτι. Το ερώτημα όμως παραμένει. Ποια ιστορία λέγεται επειδή έχει κάτι να πει, και ποια επειδή «πρέπει να υπάρχει» για τα views;
Το Maestro έκανε την αρχή
Δίκαια, το “Maestro” θεωρήθηκε τολμηρό. Έδειξε queer χαρακτήρες χωρίς να τους κάνει καρικατούρες. Δεν τους εξήγησε, δεν τους δικαιολόγησε, απλώς τους άφησε να υπάρξουν. Αυτό, για τα ελληνικά δεδομένα, ήταν μικρή επανάσταση με φόντο τους Παξούς.Αλλά η είσοδος στο Netflix έφερε και το εξής, πως ό,τι ανεβαίνει εκεί, αποκτά «παγκόσμια φωνή» και ταυτόχρονα πιέζεται να γίνει πιο Netflix friendly. Δηλαδή έχει ανάγκη να είναι πιο στιλιζαρισμένο, πιο cinematic, πιο έτοιμο για να γίνει reel. Κι εκεί κάπου, η ουσία μπορεί να χάνεται πίσω από την αισθητική. Όταν το queer γίνεται αισθητική και όχι εμπειρία και η queer κουλτούρα έχει γίνει trend.
Από τα Pride-themed drops των brands μέχρι τους TikTok creators που χτίζουν ταυτότητα για engagement, η ορατότητα παίζει σε διπλό ταμπλό και αυτό δεν είναι κακό, αλλά κάποιες φορές είναι ύποπτο. Γιατί όταν το rainbow flag χρησιμοποιείται σαν φίλτρο, αρχίζεις να αναρωτιέσαι, μιλάμε για ουσία ή για branding; Και τότε η εκπροσώπηση χωρίς περιεχόμενο είναι απλώς αισθητική συμπερίληψη. Και η Gen Z το καταλαβαίνει αυτό αμέσως, inclusive δεν σημαίνει «βάλαμε ένα gay ζευγάρι και καθαρίσαμε».
Η pop κουλτούρα πάντα βοηθούσε να δεις τον εαυτό σου στην οθόνη. Αλλά η εκπροσώπηση δεν είναι checklist. Η Gen Z δεν ψάχνει «σειρές για να ταυτιστεί», ψάχνει ιστορίες που να έχουν κάτι να πουν. Θέλουμε βάθος, όχι diversity για να υπάρχει και θέλουμε χαρακτήρες με αντιφάσεις, όχι ηρωικές βιτρίνες. Αλλιώς, η queer εμπειρία γίνεται τόσο γυαλισμένη που καταντά τόσο άδεια σαν trailer χωρίς ταινία.
Από την αναπαράσταση στη συμμετοχή
Το επόμενο βήμα δεν είναι να δείξουμε περισσότερους queer χαρακτήρες. Είναι να δώσουμε χώρο σε queer δημιουργούς να πουν τις ιστορίες τους. Να έχουν χώρο και περιθώριο να γράψουν, να σκηνοθετήσουν, να διεκδικήσουν τον έλεγχο της αφήγησης. Γιατί άλλο να γράφεις έναν queer ρόλο για να δείξεις ότι είσαι ανοιχτός και άλλο να τον γράφεις επειδή αυτός είσαι. Η διαφορά φαίνεται στο βλέμμα. Στον διάλογο. Στο πώς το story αγγίζει ή δεν αγγίζει κανέναν.
Netflix ή όχι, το θέμα είναι να έχει φωνή με αλήθεια
Το Netflix μπορεί να δώσει τη πλατφόρμα, αλλά όχι φωνή. Αυτό το κάνουμε εμείς με τα stories, τα posts, τις δικές μας αφηγήσεις. Το Maestro άνοιξε μια πόρτα, αλλά αν θα περάσουμε μέσα και θα βγούμε στο επόμενο δωμάτιο, εξαρτάται από το αν θα συνεχίσουμε να φτιάχνουμε σειρές που ρισκάρουν, όχι σειρές που παίζουν εκ του ασφαλούς. Είναι σημαντικό να δούμε queer ιστορίες που πονούν, συγκινούν, προβληματίζουν και όχι απλώς που μαζεύουν streams.
Γιατί στο τέλος, η Gen Z δεν ψάχνει hype. Ψάχνει αλήθεια.
Ό,τι κι αν λέμε για το Maestro, ένα πράγμα είναι σίγουρο ότι η Ελλάδα άρχισε επιτέλους να συζητά για τα πράγματα που τόσα χρόνια προσποιούνταν ότι δεν βλέπει. Και ίσως, αυτή τη φορά, η κουβέντα να μην μείνει στην οθόνη αλλά να περάσει και στη ζωή.
