To πολυσυζητημένο έργο τέχνης του Ιταλού καλλιτέχνη Maurizio Cattelan πουλήθηκε σε αστρονομικό ποσό και ανοίγει νέο debate για το τι είναι τέχνη και τι εξυπηρετεί.


Οι περισσότεροι γελάσαμε, άλλοι εξοργίστηκαν και άλλοι αναρωτήθηκαν αν μία μπανάνα κολλημένη στον τοίχο με ασημί μονωτική ταινία είναι ένα έργο τέχνης. Τουλάχιστον, αναθερμάνθηκαν οι συζητήσεις γύρω από την τέχνη, τι είναι τέχνη, ποιες ήταν οι προθέσεις του καλλιτέχνη και τελικά ποια είναι τελικά η αξία μίας μπανάνας κολλημένης στον τοίχο στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης;

Αν κρίνουμε από τη δημοπρασία που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ώρες από τον οίκο Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, η μπανάνα – έργο τέχνης με τον τίτλο “Comedian” του Ιταλού εικαστικού καλλιτέχνη Maurizio Cattelan πουλήθηκε στο αστρονομικό ποσό των 6.2 εκ. δολαρίων (μας έχει συνηθίσει ο Ιταλός καλλιτέχνης-προβοκάτορας με παλαιότερα έργα του, όπως η χρυσή λεκάνη τουαλέτας “America”). Επτά πλειοδότες έδωσαν μάχη για να αποκτήσουν την μπανάνα, με τελικό νικητή τον Κινέζο crypto entrepreneur Justin Sun. 

Μόνη της η μπανάνα είναι ένα φρούτο που μέσα σε λίγες μέρες θα λιώσει, εκτός ή και εντός ψυγείου. Τελικά, τι αγόρασε ο Justin Sun; Ο νέος κάτοχος της μπανάνας, που μάλλον σήμερα βρίσκεται στο στομάχι του ή σε κάποιον κάδο σκουπιδιών, κατέχει το επίσημο πιστοποιητικό γνησιότητας και από σήμερα έχει τη δυνατότητα – αυτός και μόνο αυτός - να κολλήσει με μονωτική ταινία μία μπανάνα σε ένα τοίχο, σε έναν χώρο τέχνης ή σε μουσείο, και να δηλώσει ότι αυτό είναι το αυθεντικό έργο τέχνης “Comedian”. Ο Justin Sun αγόρασε το concept και την ιδέα. 

Η ιστορία της μπανάνας στον τοίχο

Η κίτρινη μπανάνα κολλημένη με ασημί μονωτική ταινία σε τοίχο, εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2019 στη διεθνή έκθεση τέχνης Art Basel Miami Beach. Ο  Maurizio Cattelan αγόρασε ένα τσαμπί μπανάνες την ίδια μέρα με την… εγκατάσταση από ένα μανάβικο του Μαϊάμι. Ποιος να περίμενε τι θα ακολουθούσε.

Το έργο “Comedian”, σε limited έκδοση τριών μπανανών, τράβηξε τα βλέμματα των χιλιάδων επισκεπτών της έκθεσης. Όλοι είχαν την ίδια απορία «είναι ένα αστείο ή ένα έργο τέχνης;». Οι συζητήσεις και τα debate «πήραν φωτιά» και αυτό από μόνο του είναι κάτι το θετικό για την πορεία των τεχνών και το ρόλο τους στην κοινωνία. Μπορεί μία απλή μπανάνα μέσα από το σωστό πλαίσιο να «ανυψωθεί» σε ένα έργο τέχνης; 

Μέσα στις πρώτες μέρες, με χιλιάδες επισκέπτες να κατακλύζουν τον χώρο εγκατάστασης της μπανάνας για να δουν τι είναι αυτό το πολυσυζητημένο έργο, οι υπεύθυνοι του Art Basel Miami Beach αποφάσισαν να την αποσύρουν και για λόγους ασφαλείας. 
Οι τρεις μπανάνες πουλήθηκαν προς 120 με 150 χιλιάδες δολάρια η κάθε μία, προσελκύοντας όλα τα μεγάλα ΜΜΕ που έφταναν στο Μαϊάμι για να καλύψουν το γεγονός. Η κίτρινη μπανάνα κολλημένη με ασημί μονωτική ταινία σε τοίχο έγινε το απόλυτο viral των ημερών αλλά η ιστορία της δεν τελείωσε εκεί. 

Κατά τη διάρκεια του Art Basel Miami Beach τον Δεκέμβριο 2019, ο Γεωργιανός performance artist-φαρσέρ David Datuma ξεκόλλησε την μπανάνα από τον τοίχο της έκθεσης και την έφαγε. Δήλωσε ότι αυτή η ενέργεια ήταν μέρος της δικής του performance με τίτλο “Hungry Artist” («Πεινασμένος Καλλιτέχνης»). Κανείς δεν κινήθηκε νομικά εναντίον του που κατέστρεψε το πολυσυζητημένο έργο τέχνης.