Η Ελλάδα Στασινόγλου μιλάει στο Platform για την πρωτότυπη εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας που σατιρίζει με μοναδικό τρόπο την ελληνική πραγματικότητα.


Δεν είχα διαβάσει κάτι για την εφαρμογή «Stasis Hellas», δεν είχα δώσει και τόση σημασία σε κάποιες αφίσες της σε στάσεις λεωφορείων, νόμιζα ότι ήταν άλλη μία διαφήμιση για κάποιο προϊόν. Τις προσπέρασα. Μέχρι που άρχισα να βλέπω πιο συχνά τις αφίσες με το μήνυμα «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ» σε κάδους σκουπιδιών, μου έστρεψαν το ενδιαφέρον και σκανάροντας το QR βρέθηκα πραγματικά σε έναν άλλο κόσμο.

Μέσα από την εφαρμογή Επαυξημένης Πραγματικότητας «Stasis Hellas», η Ελλάδα Στασινόγλου, η δημιουργός της εφαρμογής, σατιρίζει την ελληνική πραγματικότητα μέσα από μία σειρά από videos, animation και illustrations και μιλάει για καίρια ζητήματα όπως το προσφυγικό και ο ρατσισμός. Μέσα από την εφαρμογή, που δεν σου ζητάει κάποια συνδρομή, είναι εντελώς δωρεάν, ανοίγει ένας πρωτότυπος διάλογος και ένα διαφορετικό παιχνίδι στον δημόσιο χώρο.

Η δημιουργός της εφαρμογής, Ελλάδα Στασινόγλου, μιλάει στο Platform.

 -Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την εφαρμογή «Stasis Hellas»;

Όταν ήρθα το 2000 στην Αθήνα είχα ήδη στο μυαλό μου μια ιδέα για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Έτσι γεννήθηκε η εφαρμογή «Stasis Hellas» όπου μιλάω για την ελληνική κατάσταση, σατιρίζοντας σύνδρομα και νοοτροπίες. Το APP χρησιμοποιεί Επαυξημένη Πραγματικότητα (ΕΠ) που σημαίνει ότι σκανάροντας την αφίσα (γυναικεία πόδια να φοράνε τσαρούχια στιλέτο) που
έβαλα πάνω σε 21 νοικιασμένες στάσεις λεωφορείων έβλεπες ξαφνικά μπροστά σου να «παίζουν» 6 σατιρικές σκηνές (ζωντανά γλυπτά) για τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.

Για το 2022, χρονιά υπενθύμισης για τα θλιβερά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, αποφάσισα να ασχοληθώ με ανθρωπιστικά θέματα. Στο πλαίσιο του «Stasis Hellas» η δράση μου με τις πορτοκαλί αφίσες «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ» θίγει αλήθειες που μας βολεύει να κρύβουμε. Το προσφυγικό είναι το θέμα που μας αφορά όλους και όλες μας άμεσα. Ειδικότερα τα παιδιά που είναι και τα μεγαλύτερα θύματα.

Ευτυχώς, στο νέο έργο μου η εξέλιξη της τεχνολογίας μου επέτρεψε να ανεξαρτητοποιηθώ από τα συμβατά εργαλεία. Η τεχνολογία WEB AR και 5G μας δίνει τη δυνατότητα να διαχειριζόμαστε AR περιεχόμενο χωρίς περιορισμούς. Οι χιλιάδες αφίσες μου παίζουν το περιεχόμενο που επιλέγω όποτε θελήσω εγώ. Έτσι τώρα πάνω στο μήνυμα «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ» παίζει κάθε δύο μήνες καινούργιο επεισόδιο. Κάτι σαν Netflix σε κάδο δηλαδή.

Ο τίτλος Stasis Hellas είναι ένα παιχνίδι με τα αρχικά του ονόματός μου. Οι κάδοι σκουπιδιών μου φάνηκαν ως οι κατάλληλες επιφάνειες για να κολλήσω το έργο μου, και γιατί όχι, να γίνουν, σε συμβολικό επίπεδο, το ίδιο το έργο μου. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα του «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ».

-Γιατί αποφάσισες να τυπώσεις και να κολλήσεις χιλιάδες αφίσες; Δεν θα μπορούσες να «διαφημίσεις» την εφαρμογή μόνο ψηφιακά;

Είμαι τυχερή που έχουμε τυπογράφο στην οικογένεια. Το χαρτί έχει μνήμη και φθείρεται σιγά-σιγά με το χρόνο. Κατέληξα σε αυτό ως το τέλειο μέσο για μια δράση που καλωσορίζει το πέρασμα του χρόνου.

Μέσα από τη φθορά το μήνυμα μου «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ» γίνεται με κάποιο μαγικό τρόπο σταδιακά μέρος του δέρματος της πόλης. Οι χιλιάδες σχισμένες αφίσες μου είναι ο καθρέπτης μιας κοινωνίας που κρύβεται πίσω από το δάκτυλό της.

Όμως πάνω απ΄ όλα είναι ένα παιχνίδι πόλης όπου όλοι/ες είναι καλεσμένοι/ες. Ένα παιχνίδι χώρου και χρόνου με σημαντικό σκοπό. Πολλές φορές ξαναβρίσκω, μετά από καιρό, τις αφίσες μου σε άλλα σημεία της πόλης καθότι οι κάδοι συχνά αλλάζουν θέση. Είμαι πολύ τυχερή, δεν βαριέμαι ποτέ σε αυτή τη πόλη.

Για να κολλήσω τις αφίσες μου πάνω σε κάδους ταξιδεύω μαζί με τον πατέρα μου. Κόλλησα σε 28 πόλεις. Είναι σαν να απλώνω μπογιά πάνω σε έναν τεράστιο καμβά. Περπατώ ατέλειωτα χιλιόμετρα και επισκέπτομαι μέρη που δεν φανταζόμουνα ότι υπάρχουν. Έτσι ασκούμαι και ταξιδεύω. Στο δρόμο μιλάω με πολύ κόσμο και συζητάμε για αυτό που μας συμβαίνει εδώ με τους πρόσφυγες και τα προσφυγόπουλα. Τους δείχνω πως λειτουργεί η επαυξημένη πραγματικότητα και τους εξηγώ γιατί το κάνω όλο αυτό.

Κάνω street art γιατί θέλω να ζω και να εξελίσσομαι μαζί με το έργο μου. Δεν με ενδιαφέρει ο ακτιβισμός της μιας σεζόν. Βλέπω το έργο μου να μοιάζει πολύ με μουσική. Απλώνοντας τις αφίσες μου στα πιο απρόβλεπτα σημεία νοιώθω ότι υφαίνω περιβάλλοντα όπου όλοι μας χωράμε. Αν δεν το έκανα έτσι, δεν θα συνέβαινε τίποτα από όλα αυτά. Θα ήμουνα απλά καθισμένη μπροστά σε έναν υπολογιστή και μια οθόνη κινητού.



-Είναι οι αφίσες ένα αγαπημένο -και διαχρονικό- μέσο για να μεταδώσεις το μήνυμα; Γιατί τις κολλάς μόνο σε κάδους σκουπιδιών;

Η αφίσα είναι ένα διαχρονικά φιλικό, προσιτό και χειροποίητο μέσο πόλης. Κατέληξα στους κάδους γιατί ταιριάζουν συμβολικά με το μήνυμα που θέλω να στείλω, αλλά και για λόγους περιβαλλοντολογικούς. Κάδος, αφίσα και βίντεο, όλα μαζί, γίνονται ένα είδος installation.

Θέλοντας να σαρκάσω την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σε θέματα ρατσισμού, την τάση μας για ναρκισσισμό, εκσυγχρονισμό και τεχνολογία σκέφτηκα να χρησιμοποιήσω ως καθρέφτη αυτό που ακριβώς όλοι μας παράγουμε αλλά και ταυτόχρονα αποφεύγουμε: τα σκουπίδια μας.

Αλλά πάνω απ΄ όλα θέλω να θίξω τον κίνδυνο της αδιαφορίας. Αυτό που λέω είναι: «μην μένεις απαθής, ακόμα και εμείς τα σκουπίδια σε πήραμε χαμπάρι».


-Έχεις αντιμετωπίσει προβλήματα κολλώντας τις αφίσες;

Ελάχιστα, σχεδόν κανένα. Μια φορά μόνο, σε μια επαρχιακή πόλη, με σταμάτησαν αστυνομικοί, μέχρι που κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται. Από τότε βάζω συνέχεια αστυνομικούς στις ιστορίες μου.

Ο κος Μπακογιάννης μου ζήτησε να συναντηθούμε για να βρούμε μαζί ένα «πλαίσιο» να εντάξουμε τη δράση. Δεν πήγα ποτέ στο ραντεβού. Δεν νομίζω ότι μπορείς να βάλεις σε «πλαίσιο» κάτι που έχει γεννήσει μια εξωτικά άναρχη πόλη.

Ο δημόσιος χώρος σαν τόπος κοινωνικής δράσης στην Ελλάδα είναι μια έννοια σχεδόν ανύπαρκτη. Νομίζω ότι η street art στην Ελλάδα εκτελεί απλά σκοπό διακοσμητικό. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας.






-Είσαι ικανοποιημένη από την ανταπόκριση του κόσμου; Σκανάρουν αρκετοί τους QR κωδικούς; Έχουν μοιραστεί και τις δικές τους ιστορίες
;

Η ανταπόκριση του κοινού είναι μέχρι τώρα ποικίλα, ενδιαφέρουσα και απρόβλεπτη, όπως και η ίδια η ζωή στη πόλη.

Άλλοι με περνάνε για ΑΝΤΑΡΣΥΑ, άλλες φοβούνται ότι η αφίσα κρύβει τσιπάκι, ενώ πολλοί θυμώνουν που βρωμίζω τους καθαρούς κάδους! Υπάρχουν φυσικά και αυτοί που δεν συμφωνούν ότι υπάρχει ρατσισμός ενώ γράφουν τα δικά τους μηνύματα πάνω στις αφίσες μου. Κάποιος μου πρόσφερε χρήματα, ένας μαθητής γυμνασίου έφερε τον κάδο μέσα στη τάξη του για να δείξει πως λειτουργεί, ενώ φοιτήτρια από το ΑΠΘ έκανε την δράση μου θέμα της πτυχιακής της.

Όταν άρχισε η δράση, τους πρώτους τρεις μήνες, μόνο 100.000 σκάναραν την αφίσα. Καθότι δεν μπορούσα να γνωρίζω πόσοι και πόσες πραγματικά την είδαν, χωρίς να σκανάρουν την αφίσα, απογοητεύτηκα. Εκτός από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΑΚΤΩΝ κανένα άλλο μέσο δεν κατάλαβε περί τίνος πρόκειται.

Μετά όμως κάτι μαγικό συνέβη: ο δημόσιος χώρος ασκούσε όλο και περισσότερο μια γλυκιά γοητεία πάνω μου. Ένιωθα ότι γινόμουν μέρος ενός αόρατου συνόλου. Και ενώ είχα αρχικά αποφασίσει να βγάλω μόνο τέσσερα επεισόδια το project με συνεπήρε τόσο πολύ που αποφάσισα να συνεχίσω, χωρίς να γνωρίζω το τέλος. Τώρα είμαστε στο έκτο επεισόδιο και νοιώθω ότι έχω αρκετά ακόμα να πω.

Ποτέ δεν κολλάω αφίσα δεύτερη φορά στο ίδιο σημείο. Έτσι συναντώ πάντα διαφορετικούς ανθρώπους οι οποίοι πάντα έχουν κάτι να μου πουν καθότι είμαστε χώρα με μεγάλη παράδοση στο προσφυγικό. Από παντού αντλώ ιδέες για τη συνέχεια της ιστορίας της ταινίας μου, τραβάω φωτογραφίες, παίρνω συνεντεύξεις, ενώ ετοιμάζω ένα ντοκιμαντέρ making off γιατί πιστεύω ότι η διεργασία μετράει επίσης πολύ.

Όσο προχωράω τόσο ανακαλύπτω και τις δυνατότητες της επαυξημένης πραγματικότητας. Ως εργαλείο η ΕΠ δεν θα αντικαταστήσει τον
κινηματογράφο αλλά ως γλώσσα έχει πολλά ακόμα να πει.  Σε κάθε επεισόδιο προσπαθώ να παντρεύω όλα τα πλαστικά στοιχεία στα οποία έχω πρόσβαση. Ενώ εξελίσσεται το σενάριο προσθέτω όλο και περισσότερα 3D στοιχεία να ξεπετάγονται δυναμικά μέσα από την αφίσα. Ο χώρος γύρω από τον κάδο παίρνει ξαφνικά άλλη διάσταση. Η τέχνη βγαίνει κυριολεκτικά στο δρόμο. Έτσι νοιώθω το δρόμο σαν το σπίτι μου και το απολαμβάνω.

-Συνδυάζεις πολλά μέσα για να μεταδώσεις το μήνυμα, videos, illustration… Τα πάντα περνάνε και σχεδιάζονται από εσένα;

Με το κινούμενο σχέδιο που ξεκίνησα να κάνω στον Καναδά μπορώ να φτιάξω όποιο κόσμο μου έρθει στο μυαλό. Είμαι αυτοδίδακτη στον προγραμματισμό και βλέπω πολλές ταινίες, κόμικς και ζωγραφική. Παρακολουθώ τις τάσεις στην street art, στο landscape art, και στις τεχνολογίες που φέρνουν κοντά φυσικό και εικονικό χώρο. Το κινητό είναι ένα φοβερό εργαλείο με άπειρες δυνατότητες.

Αλλά πάνω απ΄ όλα παρατηρώ το ελληνικό φως και προσπαθώ να ανταποκρίνομαι σε αυτό. Με σεβασμό προς αυτό προσπαθώ να ισορροπήσω όλα αυτά τα μέσα χωρίς να γίνω κουραστική. Γιατί τελικά μετράει η ιστορία που έχω να πω και όχι το μέσο.




-Πηγαίνοντας πίσω, πες μας κάποια πράγματα για το background σου, ποια είσαι και πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τις τέχνες;


Γεννήθηκα στο Μόντρεαλ από Έλληνες γονείς με καταγωγή από τη Μικρά Ασία. Επίσης έζησα στη Σανγκάη και για λίγο σε χώρα της Αφρικής.

Μεγάλωσα σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον όπου η ελληνική γλώσσα και κουλτούρα ήταν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της καθημερινότητάς μου. Κάθε Σάββατο τα αδέλφια μου κι εγώ ήμασταν υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε μαθήματα ελληνικών και χορού στο σχολείο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ένα απαίσιο μέρος που έμοιαζε με φυλακή.

Ευτυχώς εκεί ήμουνα πολύ τυχερή να έχω δάσκαλο έναν Έλληνα φοιτητή κινηματογράφου από την Θεσσαλονίκη. Μαζί του ποτέ δεν ανοίξαμε βιβλίο ούτε γράφαμε στο πίνακα. Μαθαίναμε από ταινίες που γυρνούσαμε όλοι μαζί, από εκπομπές που κάναμε στο τοπικό ραδιόφωνο, αυτοσχέδιες παραστάσεις Καραγκιόζη, διαγωνισμούς μαγειρικής, βόλτες για γκράφιτι και φοβερές συζητήσεις. Μας έπαιζε ζωντανή μουσική και εμείς ζωγραφίζαμε ό,τι μας ερχότανε στο μυαλό. Ένας ερασιτέχνης που λάτρευε τα μαγικά, τους γρίφους και τα παιχνίδια.  Έτσι περνάγαμε στις τάξεις και έτσι αγάπησα την Ελλάδα.


-Υπάρχουν σχέδια να επεκταθεί ακόμα περισσότερο το project ή σχέδια για ξεχωριστά projects και δράσεις;


Δεν έχω ιδέα πότε θα τελειώσει το ταξίδι «ΕΙΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΧΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ». Πάντως το επόμενο project σίγουρα θα αφορά και πάλι το δημόσιο χώρο και θα χρησιμοποιεί μια εξελιγμένη μορφή ΧΩΡΙΚΗΣ επαυξημένης πραγματικότητας. Θέλω να μιλήσω για το περιβάλλον και την αφόρητη ζωή στην πόλη με έναν μαγικό τρόπο. Θα δούμε. 


www.stasishellas.gr


Μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν την εφαρμογή σκανάροντας το QR στις αφίσες ή μέσα από το Google Play και Appstore.