Ζούμε στην περίοδο όπου η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα δεδομένα και οι νέοι επαναπροσδιορίζουμε τι σημαίνει «δουλειά στον τομέα της τεχνολογίας».

Ο κόσμος της τεχνολογίας μετασχηματίζεται με ραγδαίο ρυθμό και μαζί του, αλλάζει και η αντίληψη των νέων για την καριέρα τους. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι πια μόνο εντυπωσιακή και καινοτόμα, είναι πανταχού παρούσα, διαμορφώνοντας όχι μόνο το πώς δουλεύουμε, αλλά και τι δουλειές θα υπάρχουν στο μέλλον. Για μαθητές που μεγαλώνουν με την τεχνολογία ήδη στα θρανία, η ερώτηση δεν είναι πλέον «Θέλω να κάνω καριέρα στο tech;», αλλά «Τι σημαίνει καριέρα στο τομέα του tech και πώς θα μοιάζει στο μέλλον;».

Η μετατόπιση στην εκπαίδευση STEM

Τα χρόνια που η κατεύθυνση «μάθε προγραμματισμό» θεωρούνταν σχεδόν αυτόματη συνταγή για μια επιτυχημένη καριέρα στην τεχνολογία, μοιάζουν πια παρελθόν. Τώρα, με την τεχνητή νοημοσύνη να αυτοματοποιεί πολλά από τα παραδοσιακά καθήκοντα προγραμματισμού, οι μαθητές που ενδιαφέρονται για STEM αναζητούν νέες δεξιότητες. Μαθήματα όπως η στατιστική, η ανάλυση δεδομένων και πιο γενικά μαθηματικά αλλά και εύρος γνώσεων πέρα από τον κώδικα, όπως η ηθική της τεχνολογίας, η κατανόηση δεδομένων, η ευρύτερη σκέψη κερδίζουν έδαφος.

Ο δρόμος για μια «καριέρα στην τεχνολογία» δεν μοιάζει πια με μία ευθεία μοιάζει με δίκτυο από διαδρομές και μερικοί επιλέγουν τον κλασικό δρόμο της πληροφορικής, άλλοι εστιάζουν σε πιο εξειδικευμένα πεδία ή στην έρευνα, ενώ κάποιοι εξετάζουν μη-παραδοσιακές πορείες, όπως σπουδές με κατευθύνσεις πέρα από το παραδοσιακό πτυχίο.

Η ποικιλία οραμάτων και αμφιβολιών

Οι μαθητές που μίλησαν σε πρόσφατο άρθρο του WIRED εκφράζουν ποικίλα συναισθήματα σχετικά με το μέλλον από ενθουσιασμό και δέος για τις δυνατότητες της AI, μέχρι σκεπτικισμό και φόβο ότι η υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία μπορεί να περιορίσει την ανθρώπινη περιέργεια και δημιουργικότητα. Ένας έφηβος που στράφηκε στην AI δηλώνει ότι τον κέρδισε ο τρόπος που η τεχνητή νοημοσύνη ήδη «νιώθει» κομμάτι της καθημερινότητας από τις σχολικές εργασίες μέχρι προβλήματα που η AI βοηθά να λυθούν. Θέλει να βρίσκεται «μπροστά» από την εξέλιξη, και να έχει λόγο στην ανάπτυξή της.

Ένας άλλος μαθητής, με όνειρο να γίνει γιατρός, εκφράζει ανησυχίες και θεωρεί ότι η υπερβολική χρήση της AI στον χώρο της ιατρικής μπορεί να «αφαιρέσει» την ουσία της ανθρώπινης εμπειρίας, την ανάγκη για πραγματική σύνδεση με τον ασθενή και την ατομική κρίση. Υπάρχουν και νέοι που βλέπουν την εξέλιξη αυτή ως έναν κομμάτι όπου η ανθρώπινη παρουσία και κρίση θα παραμείνει σημαντική, ακόμα και σε έναν κόσμο που βασίζεται σε συστήματα και αυτοματισμούς.

Όμως παρά την κυριαρχία της AI, δεν υπάρχει μία κοινή ιδέα για όλους για το τι σημαίνει «τεχνολογία». Αντίθετα, κάθε μαθητής συνδιαλέγεται με το μέλλον με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τις αξίες, τα όνειρα και τις επιφυλάξεις του.

Τι αλλάζει στην αγορά εργασίας

Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει τη ζήτηση για δεξιότητες και οι μηχανές μπορούν να γράφουν κώδικα, να αναλύουν δεδομένα, να βοηθούν στην ιατρική διάγνωση, να αυτοματοποιούν επαναλαμβανόμενες εργασίες. Αυτές οι τάσεις αλλάζουν τα επαγγέλματα αλλά δεν τα εξαφανίζουν απαραίτητα.

Τι θα έχει σημασία λοιπόν στο μέλλον; Από τις ανθρώπινες δεξιότητες η δημιουργική σκέψη, η ηθική κρίση, η επικοινωνία,η ευελιξία, και η κατανόηση πολύπλοκων συστημάτων. Η τεχνολογία του μέλλοντος θα χρειάζεται ανθρώπους που όχι απλώς θα «χρησιμοποιούν» την τεχνολογία, αλλά θα την σχεδιάζουν, θα την κατευθύνουν, και θα αποφασίζουν τι γίνεται με τα δεδομένα και με τις ζωές των ανθρώπων.
Ταυτόχρονα, η έννοια του «ασφαλούς» επαγγέλματος μετατοπίζεται και δεν είναι πια θέμα μόνο ύπαρξης θέσεων, αλλά και αξίας του τι μπορεί να προσφέρει ο εργαζόμενος που δεν μπορεί να αναπαραχθεί από μια μηχανή.

Γιατί και πώς η Gen Z μπορεί να επηρεάσει το μέλλον της τεχνολογίας

Η τωρινή γενιά μαθητών μεγαλώνει βλέποντας την τεχνολογία να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια της. Οι επιλογές σπουδών και καριέρας δεν είναι πια «προγραμματισμός και καριέρα στη τεχνολογία». Αντίθετα, υπάρχει χώρος για πολύ πιο πλούσια φαντασία, από βιολογία και ιατρικά ερεθίσματα, μέχρι ηθική χρήσης της τεχνολογίας, μηχανολογία, συστήματα, έρευνα, και διασταυρώσεις μεταξύ διαφορετικών πεδίων.

Για να έχουν νόημα αυτές οι επιλογές, οι νέοι χρειάζονται συνείδηση και κατανόηση της δύναμης που έχουν τα δεδομένα και η AI, αλλά και υπευθυνότητα, όχι μόνο ως επαγγελματίες, αλλά ως πολίτες. Αν όμως οι σημερινοί μαθητές ενδιαφερθούν πραγματικά, αν διεκδικήσουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος, τότε μπορεί να δούμε έναν τεχνολογικό κόσμο που δεν καθορίζεται απλώς από μηχανές ή επιχειρήσεις, αλλά από νέα μυαλά που σέβονται την ανθρώπινη αξία και ποικιλομορφία.

Η ερώτηση για το αν «Ψάχνουν ακόμα για καριέρα στην τεχνολογία οι νεότερες γενιές; » δεν έχει απλή απάντηση, γιατί η τεχνολογία δεν είναι πια ένας μονοδιάστατος δρόμος. Είναι ένα πεδίο που μετασχηματίζεται, που διευρύνεται, και που θέτει νέες προκλήσεις αλλά και νέες δυνατότητες. Για τη γενιά μας, αυτό σημαίνει πως οι επιλογές δεν είναι ούτε δεδομένες ούτε περιορισμένες, αλλά ανοιχτές, ευέλικτες, και πολύπλευρες. Το αν θα επιλέξεις να ασχοληθείς με την τεχνολογία και με ποιον τρόπο θα το κάνεις, δεν έχει να κάνει μόνο με την αγορά εργασίας. Έχει να κάνει με το τι είσαι πρόθυμος να μάθεις, τι είσαι πρόθυμος να αμφισβητήσεις και τι είσαι πρόθυμος να δημιουργήσεις.