Καθώς οι τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Meta και η X επικεντρώνονται στους εθιστικούς αλγόριθμους και στο περιεχόμενο που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη, οι νέες πλατφόρμες όπως η Perfectly Imperfect προωθούν έναν χώρο πιο ανθρώπινο με εκδηλώσεις με φυσική παρουσία.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2025, ο Mark Zuckerberg παρουσίασε το Vibes, μια κυλιόμενη ροή βίντεο σύντομης μορφής που δημιουργούνται από την Τεχνητή Νοημοσύνη, το είδος περιεχομένου που είναι ευρέως γνωστό στο διαδίκτυο ως «αποτυχία της Τεχνητής Νοημοσύνης». Δεν είναι σαφές ποιος πραγματικά θα το ήθελε αυτό. Σε έναν κόσμο όπου ο υπερβολικός χρόνος μπροστά σε οθόνες έχει συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, έρευνα λέει ότι περνάμε 88 ημέρες το χρόνο κολλημένοι στα τηλέφωνά μας, ποιος θέλει αλήθεια να είναι περισσότερο εθισμένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Δεν θέλουμε να μειώσουμε τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μετά το αποτυχημένο πείραμα της δεκαετίας του 2010; Να αποσυνδεθούμε και να αγγίξουμε γρασίδι, ή να κοιτάξουμε τον ουρανό; Ή μήπως επιθυμούμε πραγματικά, βαθιά μέσα μας, μια ατελείωτη ροή άσκοπου περιεχομένου για να καταναλώνουμε σαν ζώα φάρμας; Με το Vibes, ο Zuckerberg φαίνεται να στοιχηματίζει στο δεύτερο, χτίζοντας ένα μέλλον που βασίζεται στις χειρότερες παρορμήσεις της ανθρωπότητας.
Τι πήγε λάθος
Αξίζει να αναρωτηθούμε πώς φτάσαμε εδώ και πώς, από την υπόσχεση του Facebook του 2009 να «κάνει τον κόσμο πιο ανοιχτό και συνδεδεμένο», έχουμε βρεθεί σε ένα ψηφιακό τοπίο που ορίζεται από παγίδες προσοχής, ηχούς, προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης και άλλα σκοτεινά μοτίβα που μας απομακρύνουν περισσότερο από τη πραγματίκότητα. Αλλά ίσως ένα ακόμη πιο πιεστικό ερώτημα είναι το πού μπορούμε να βρούμε μια καλύτερη εναλλακτική λύση; Υπάρχει μέλλον για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Τους τελευταίους μήνες, υπάρχουν ενδείξεις αυξανόμενης αντίδρασης στην κακή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που βασίζονται σε αλγόριθμους, ειδικά μεταξύ των νεότερων χρηστών (συγγνώμη, ο μεσήλικας θείος σας και τα ανακυκλωμένα memes που στέλνει μπορεί να είναι χαμένη υπόθεση). Πρωτοβουλίες όπως το The Offline Club - με παραρτήματα στο Άμστερνταμ, το Λονδίνο, το Παρίσι, τη Βαρκελώνη, το Μιλάνο, το Ντουμπάι και το Άαρχους - ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να κάνουν παρέα αυτοπροσώπως και να βρίσκουν νέους χώρους εκτός σύνδεσης για να συνδεθούν. Οι εφαρμογές γνωριμιών «εκτός σύνδεσης» όπως οι Breeze, Left Field και happn επιχειρούν κάτι παρόμοιο για τις ερωτίκες γνωριμίες, σε αντίθεση με τη νέα υπηρεσία γνωριμιών με τεχνητή νοημοσύνη της Meta . Το 2024, η Perfectly Imperfect (PI) λάνσαρε τη δική της πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία σκόπιμα παραπέμπει σε ένα διαδίκτυο πριν από την τεχνητή νοημοσύνη, την άψυχη επιμέλεια αλγορίθμων, τους «ψυχοπαθείς διευθύνοντες συμβούλους» και τη κακή χρήση περιεχομένου.
Το ενημερωτικό δελτίο της Perfectly Imperfect ξεκίνησε εν μέσω των lockdowns του κορονοϊού το 2020 ως ένας τρόπος για τους φίλους να μοιράζονται προτάσεις και να ανακαλύπτουν νέα πράγματα, εξηγεί ο συνιδρυτής της Tyler Bainbridge . «Γεννήθηκε παρακολουθώντας τη συμπεριφορά των φίλων και τη δική μου συμπεριφορά, σε σχέση με ό,τι μας σερβίρεται στο διαδίκτυο και αρχίζοντας να νιώθω αυτό το φαινόμενο της φούσκας, να βλέπω μόνο ό,τι οι αλγόριθμοι θέλουν να βλέπεις». Για να αντισταθεί σε αυτό, η βασική ιδέα ήταν απλή: «Ξεφύγετε από την κακή ποιότητα και επιστρέψτε στην ανθρώπινη επιμέλεια». Στην πράξη, αυτό ξεκίνησε με συνεντεύξεις φίλων από τη μουσική σκηνή της Βοστώνης, το κολέγιο και αλλού, και «σιγά σιγά εξελίχθηκε» σε κάτι μεγαλύτερο. Σήμερα, οι συνεντεύξεις στο αρχείο PI περιλαμβάνουν τους Hayley Williams, Charli xcx, Mac DeMarco, Lena Dunham, Gia Coppola, Oklou, Ottessa Moshfegh, The Rizzler και την πρόσφατη σταρ του Dazed, Lorde. Κάθε συνεργάτης εξακολουθεί να δέχεται την ίδια, ανοιχτή ερώτηση: «Με τι ασχολείσαι αυτή τη στιγμή;»
Ήταν σημαντική αυτή η εστίαση στην ανθρώπινη επιμέλεια να παραμείνει στο επίκεντρο του Perfectly Imperfect καθώς αυτό κλιμακωνόταν σε μια πλήρη κοινωνική πλατφόρμα, υποστηρίζει ο Bainbridge. «Όλοι εξακολουθούν να «καταναλώνονται» από τους αλγόριθμούς τους, αλλά κάθε χρόνο γινόμαστε όλο και πιο κουρασμένοι. Ήθελα να δημιουργήσω το κοινωνικό δίκτυο ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να βρίσκουν φίλους, ή απλώς τυχαίους ανθρώπους στο διαδίκτυο, που έχουν παρόμοιο γούστο με αυτούς, και να βρίσκουν συστάσεις από ένα ευρύτερο φάσμα ανθρώπων». Εν μέρει, αυτό θεωρήθηκε ως ένας τρόπος για να «εκδημοκρατιστεί η διαμόρφωση γούστου» και να αντισταθεί στην ιδέα ότι μόνο οι παραδοσιακές εκδόχες και οι ελίτ μπορούν να ορίσουν τι είναι cool.
Μία πιο ανθρώπινη κοινωνίκη προσέγγιση
Από την άλλη πλευρά, το Perfectly Imperfect δεν υποστηρίζει την ιδέα ότι το ανθρώπινο γούστο μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια σειρά από δεδομένα και να δώθει πίσω σε εμάς μέσω αδιαφανών αλγορίθμων. Όπως έχουμε δει να συμβαίνει στο Instagram, το TikTok, το YouTube και το X τα τελευταία χρόνια, αυτό το πλαίσιο τείνει να δίνει προτεραιότητα στο ragebait και την ομοιογενή κατανάλωση έναντι των νέων ιδεών και της αληθινής δημιουργικότητας, ακόμη και όταν φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες των χρηστών. Ο Bainbridge προτείνει ότι οι μεμονωμένοι άνθρωποι φέρνουν κάτι πολύ διαφορετικό στην εξίσωση: «Το γούστο του καθενός είναι λίγο χαοτικό και προέρχεται από πολλές διαφορετικές, μοναδικές εμπειρίες. Αυτό το είδος αυθορμητισμού είναι σημαντικό για την ανακάλυψη και την εξέλιξη».
Προς το παρόν, τουλάχιστον, το Perfectly Imperfect δεν λειτουργεί με αλγόριθμο προτάσεων, αντίθετα η ροή περιεχομένου είναι χρονολογική, με επιλογές για την προβολή νέων, ή κορυφαίων αναρτήσεων της ημέρας. Αυτές οι αναρτήσεις φαίνονται πιο κοντά σε παλαιότερες πλατφόρμες όπως το Reddit (ή το Instagram πριν από το 2016 ή το Facebook πριν από το 2009). Υπάρχει επίσης το Today's Ask, το οποίο προκαλεί συζητήσεις για τα πάντα. Κυρίως, λέει ο Bainbridge: «Είναι εύκολο για έναν χρήστη του ιστότοπου να το καταλάβει. Δεν είναι, όπως, ένας αλγόριθμος μαύρου κουτιού όπου είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς, "Γιατί βλέπω καν αυτήν την ανάρτηση;"». Αυτή η νοσταλγική ατμόσφαιρα ενισχύεται από την τετράγωνη, ρετρό αισθητική του ιστότοπου. Όπως το θέτει ο Bainbridge: «Ό,τι είναι παλιό είναι και πάλι νέο».
Εκτός από την έμπνευση από τα ελαττώματα του Facebook, η ομάδα του Perfectly Imperfect ανέτρεξε επίσης στο παρελθόν του κοινωνικού δικτύου για να αναπαράγει αυτό που έκανε σωστά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα εν μέρει την θεματίκη «Εκδηλώσεις», όπου οι χρήστες συχνά αναφέρουν βραδιές σε κλαμπ, αναγνώσεις, πάρτι γενεθλίων, DJ sets και πάρτι παρακολούθησης μαραθωνίου. «Στόχος μου ήταν να αποτυπώσω τι έκανε κάτι σαν τις Εκδηλώσεις στο Facebook ελκυστικό, στα νιάτα μου», προσθέτει ο Bainbridge. «Όπου μπορούσες να δεις το πάρτι γενεθλίων ενός φίλου ή την εγκαίνια ένος χώρου στον ίδιο χώρο με DIY παραστάσεις στην πανεπιστημιούπολη σου ή ένα underground rave party. Πολλά από αυτά ήταν στο Facebook». Τώρα, μπορεί να δείς μία πληροφόρια στο Instagram, αλλά σπάνια μεταφράζεται σε πραγματική παρακολούθηση της εκδήλωσης ή σε γνώση του ποιος άλλος θα πάει και αυτό αν θυμάσαι πού το είδες.
Βασιζόμενη στην ιστορία της διοργάνωσης ιδιωτικών party, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης βοήθησε επίσης στον συντονισμό μιας σειράς 50 παγκόσμιων συναντήσεων στις 14 Σεπτεμβρίου. Αυτό περιελάμβανε εκδηλώσεις στο Λος Άντζελες, το Σιάτλ, το Μεξικό, το Βερολίνο, την Μπανγκαλόρ, το Όκλαντ, το Μόντρεαλ και το Λονδίνο («η καλύτερη συνάντηση που έγινε στο Λονδίνο αυτό το Σαββατοκύριακο», είπε ένας χρήστης, καθώς συνέπεσε με τις ακροδεξιές συγκεντρώσεις σε όλη την αγγλική πρωτεύουσα). «Ήταν ωραίο να το βλέπεις να εξελίσσεται», προσθέτει ο Bainbridge για την ενότητα Εκδηλώσεις, η οποία ξεκίνησε τον Αύγουστο. Ακόμα κι αν είναι κάπως αντιφατικό για μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης να ενθαρρύνει τους χρήστες να βγαίνουν εκτός σύνδεσης και να συναντιούνται στην πραγματική ζωή. «Αν οι άνθρωποι κάνουν νέες φιλίες και ανακαλύπτουν νέα πράγματα, θα επιστρέψουν. Δεν χρειάζεται να είναι πέντε ώρες την ημέρα στο κινήτο. Νομίζω ότι 30 δευτερόλεπτα στο PI μπορεί να εμπλουτίσουν τη ζωή σας πολύ περισσότερο από κάποια άλλη πλατφόρμα».
Η χαμένη εποχή του διαδικτύου.
Αυτό μας φέρνει σε ένα αμήχανο, αλλά σημαντικό ερώτημα. Πλατφόρμες όπως το TikTok, το X και το Instagram επωφελούνται από τον χρόνο και την προσοχή που αφιερώνουν οι χρήστες στις εφαρμογές τους. Οπότε, αν οι ιδρυτές του Perfectly Imperfect πιστεύουν ότι είναι εντάξει να αφιερώνουν μόνο 30 δευτερόλεπτα την ημέρα στην πλατφόρμα τους οι χρήστες, από πού προέρχονται τα χρήματα; «Αυτή είναι μια απολύτως λογίκη ερώτηση», λέει ο Bainbridge. Η απάντηση χωρίζεται σε δύο μέρη. Πρώτον: ένα επίπεδο επί πληρωμή, το οποίο παρέχει στους χρήστες του Perfectly Imperfect τη δυνατότητα να προσαρμόζουν το προφίλ τους, καθώς και να έχουν πρόσβαση σε επιπλέον περιεχόμενο ενημερωτικού δελτίου και αρχειακές συνεντεύξεις . Και δεύτερον: συνεργασίες με επωνυμίες. Ωστόσο, αυτές περιορίζονται στο ενημερωτικό δελτίο, το οποίο προσθέτει στην αίσθηση της παλιάς σχολής του scroll στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης. «Είναι μια τόσο σπάνια εμπειρία στο διαδίκτυο τώρα, να μην σε βομβαρδίζουν διαφημίσεις», λέει ο Bainbridge. Αυτό, ή να φοβάσαι ότι τα δεδομένα σου πωλούνται στους εν λόγω διαφημιστές. «Είναι μια χαμένη εποχή του διαδικτύου».
Αν αυτό ακούγεται αρκετά ιδεαλιστικό, ίσως αυτό συμβαίνει επειδή είναι ύπερ της υπεράσπισης της ανθρώπινης σύνδεσης και της διαμόρφωσης γούστου απέναντι σε μια αλγοριθμικά καθοδηγούμενη βιομηχανία κοινωνικών μέσων δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτεί κάποιες δυνάτες ιδέες και μια υγιή δόση τυφλής πίστης, ειδικά όταν όλα τα οικονομικά και πολιτικά κίνητρα δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αλλά αυτό μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση. Ξανά και ξανά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν βασιστεί σε (υποτίθεται) ισχυρές, ανθρωποκεντρικές αρχές, μόνο και μόνο για να τις απορρίψουν μία προς μία σε μια διαδικασία ευρέως γνωστή ως « ενσωμάτωση ».
Ο Bainbridge είναι αποφασισμένος να μην πέσει στην ίδια παγίδα. «Νομίζω ότι αυτό που μας ξεχωρίζει είναι ότι δεν είμαστε απλώς ένα κοινωνικό δίκτυο χωρίς περιεχόμενο», λέει. «Είμαστε ένα μέρος για να μοιράζονται προτάσεις, ίδέες και νομίζω ότι αυτή η μικρή πρόσθετη δομή αποτρέπει πολλές από τις παγίδες και τα τρολ ή τον λόγο μίσους και κάθε είδους πράγματα που καταλήγουν να καταστρέφουν μια πλατφόρμα». Και αυτό ακούγεται καλό, αλλά η πραγματική δοκιμασία θα έρθει σε πέντε, ή ακόμα και δέκα χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια, θα δούμε αν το Perfectly Imperfect, και άλλες πλατφόρμες σαν κι αυτό, θα κατάφερουν να τηρήσουν αυτό που ύποσχόνται.
