Ψυχικές διαταραχές, εθισμοί & νέοι στη καραντίνα: η πιο δύσκολη πίστα του εγκλεισμού

Η καταναγκαστική απομόνωση δεν έγινε αιτία για την οργάνωση κορωνό- πάρτι, αλλά για την επιστροφή σε παλιούς λάκκους

Πάει ένας χρόνος τώρα που δεν θα μπορούσε να παρομοιαστεί με καλύτερο τρόπο παρά σαν μία φυλακή. Με μοναδική ευκαιρία για έξοδο αυτή λίγο πιο μακριά από το σπίτι μας και με επισκεπτήρια από φίλους και συγγενείς εντελώς κομμένα. Ο εγκλεισμός ήχησε στο μυαλό πολλών (στις αρχές τουλάχιστον) ως αφορμή για να ''δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας'', για να ολοκληρώσουμε τα Γαλλικά που είχαμε παρατήσει, για να δούμε όλες τις ταινίες που αναβάλλαμε τόσα χρόνια και για να χαρούμε τις απλές στιγμές που μας είχε πάρει πίσω η καθημερινότητα προ-κορωνοϊού. Αυτή η καθημερινότητα που βρισκόταν πολύ μακριά από το κρεβάτι και το καναπέ μας στον οποίο περνάμε εδώ κι ένα χρόνο όλη μας τη μέρα είτε δουλεύοντας είτε πλήττοντας.

Η αρχική αίσθηση προσωρινότητας της καραντίνας ήταν αυτή που μας κρατούσε ακόμη ψύχραιμους, που δεν άφηνε περιθώρια να κυλήσουμε ξανά από τη πλήξη και την απομόνωση που βιώναμε σε παλιές συνήθειες, ούτε και μας αποθάρρυνε να παραμελήσουμε τους εαυτούς μας και τις καλές συνήθειες που είχαμε αποκτήσει όσο ακόμη ήμασταν ενεργοί τρέχοντας από κέντρα για πιλάτες σε μουσικά ωδεία και θεατρικές ομάδες. Τα πράγματα άρχισαν να έρχονται λίγο ανάποδα στη τελευταία καραντίνα, όταν το φως άρχισε να χάνεται από το τούνελ και αρχίσαμε σιγά σιγά να καταλαβαίνουμε ότι μάλλον έχουμε να κάνουμε με ένα επ΄αόριστον λιώσιμο στο σπίτι μας. Κι όταν τελειώσεις όλες τις σειρές που ήθελες να δεις στο Netflix, αφού περάσει και η εξεταστική οπότε δεν θα έχεις άλλα κίνητρα για διάβασμα και εργασίες και αφού εξαντλήσεις και όλα τα ψηλά σημεία της πόλης σου για βόλτα, τότε τι άλλο μπορείς να κάνεις για να τη παλέψεις;

Καθ΄όλη τη διάρκεια της καραντίνας, οι ηλικιακές ομάδες των νέων ατόμων (17/25-30) παρουσιάστηκαν από όλες τις καθημερινές ενημερωτικές εκπομπές ως την πιο επικίνδυνη αιτία για τη διάδοση του κορωνοϊού, ως το μαύρο πρόβατο που απειλούσε με την έλλειψη ατομικής ευθύνης τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες των ηλικιωμένων συμπολιτών μας και ως τη πιο συνηθισμένη ομάδα που καταπατούσε τα μέτρα προστασίας. Οι ευθύνες καταλογίζονταν συνεχώς από πρόσωπα εξουσίας και ΜΜΕ στους νέους της χώρας χρησιμοποιώντας αβάσιμες δικαιολογίες με αφορμή μεμονωμένα περιστατικά (που όντως έσπαγαν τη καραντίνα) γενικεύοντας όμως και στήνοντας γερά θεμέλια στο μυαλό της κοινωνίας για  να ριζώσει το στερεότυπο ''νέοι + κορωνοπάρτι'. 

Η ενημέρωση, όμως, ξέχασε να συμπεριλάβει στην ηλικιακή ομάδα των νέων το μεγαλύτερο ποσοστό που την αποτελεί, η οποία έβγαλε τη πρώτη καραντίνα μετά βίας οικονομικά και ψυχικά, και προσπαθεί να ανταπεξέλθει στη δεύτερη ακόμη πιο δύσκολα. Νέοι άνθρωποι που είδαν το όνειρο των σπουδών τους να γκρεμίζεται δεδομένων των νέων οικονομικών προδιαγραφών για τα νοικοκυριά της μέσης ελληνικής οικογένειας, νέοι που αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους ένα βήμα πριν την ολοκλήρωσή τους και με κίνδυνο λόγω του νέου νομοσχεδίου να μη καταφέρουν να κρατήσουν το πτυχίο στα χέρια τους, νέοι που αγωνίζονται καθημερινά εν μέσω πανδημίας για πενιχρούς μισθούς, νέοι που υποτροπίασαν ξανά σε εθισμούς και ψυχικές διαταραχές καθώς η μοναξιά και η καταναγκαστική απομόνωση δεν έγιναν αιτία για τους περισσότερους (αν όχι για όλους) τους επιπόλαιους (!) νέους για την οργάνωση κρυφών πάρτυ, αλλά για την επιστροφή σε παλιούς λάκκους.

Κι αν απόδειξη για τη τραγική ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι εδώ και τόσο καιρό-εντελώς απροστάτευτοι- δεν είναι τα αποτελέσματα των ελέγχων στα λύματα που έδειξαν πως η χρήση ναρκωτικών ουσιών, αντικαταθλιπτικών και αλκοόλ υπερβαίνει το 600% σε σχέση με άλλες χρονιές, τότε ποια είναι; Αν δεν είναι απόδειξη των εξαιρετικά δύσκολων συνθηκών που βιώνει εν μέσω πανδημίας ένα μέσο σπίτι, ότι οι καταγγελίες στις γραμμές υποστήριξης κατά της  ενδοοικογενειακής βίας ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, τότε τι είναι; 

Μπορεί να μην έγιναν viral στις ειδήσεις τα καταθλιπτικά επεισόδια των νέων λόγω της αβεβαιότητας που βιώνουν, μπορεί να μην καταγράφηκε από κάμερες η αγωνία τόσων φοιτητών μπροστά στον κίνδυνο να διακόψουν ή να χάσουν τελείως τις σπουδές τους όμως όλα αυτά συμβαίνουν και μάλλον είναι προτιμότερο να μένουν στην αφάνεια. Η καραντίνα ήταν μία γερή αφορμή και επικίνδυνη για να συμβεί το οποιοδήποτε πισωγύρισμα στη ζωή κάποιου είτε αυτό αφορά την ξαφνική  εκδήλωση συναισθηματικής υπερφαγίας, είτε τη χρήση ναρκωτικών, είτε τον ανεπιστρεπτί  εθισμό στο κινητό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και όλα αυτά έχουν υπεύθυνο, τη πολιτεία μας.

 Σε μία συνθήκη, τόσο αντίξοη οικονομικά και σε ίδιο ή και περισσότερο βαθμό ψυχικά, δεν πάρθηκε το παραμικρό μέτρο για την ψυχολογική και κοινωνική στήριξη των ανθρώπων. Μετά την τουλάχιστον σοκαριστική αποκάλυψη ότι η χρήση ουσιών από τους νέους αυξήθηκε εν μέσω καραντίνας, δεν είδαμε ούτε για 15' δημοσιότητας κάποιον κοινωνικό λειτουργό σε ένα πάνελ, δεν ακούσαμε ούτε μία ψυχολόγο να μιλάει δημόσια σε ώρες- κλειδιά που παρακολουθεί εκπομπές και ανακοινώσεις για μέτρα το κοινό, για τις σοβαρότατες επιπτώσεις της πανδημίας στη ψυχική υγεία των πολιτών.

Οι καμπάνιες και οι ενημερωτικές εκστατείες για τόσο κρίσιμα ζητήματα όπως το πώς θα είναι η επόμενη ημέρα για τόσους ανθρώπους που η συνολική κατάσταση τους έστρεψε σε παλιούς δαίμονες, μάλλον ανήκουν στα ψιλά γράμματα όσων περνάμε αυτή τη στιγμή σαν χώρα και σαν πλανήτης. Σε μία εποχή που οι ψυχικές διαταραχές ανθίζουν (κυριολεκτικά), που η εύκολη λύση που βρίσκεται στις ουσίες και το αλκόολ φαίνεται να είναι μονόδρομος (και πώς να μην είναι όταν απουσιάζει από τις πραγματικές ανάγκες της πολιτείας, η Πολιτεία;), που μόνο φως βλέπει κανείς στις εφαρμογές για να σκοτώσει τόσο επικίνδυνα τον χρόνο του (για την ιστορία, σε άλλες χώρες άνοιξαν ήδη τηρώντας όλα τα μέτρα προστασίας θέατρα και σινεμά) ας πάρουν τη σκυτάλη για τη σωτηρία τους, οι ίδιοι οι νέοι.

Γραμμές υποστήριξης, εξωτερικά δημόσια ιατρεία, YouTubers που κάνουν πραγματικά κοινωνικό έργο και βοηθούν μέσα από αφήγηση προσωπικών τους εμπειριών να αγαπήσεις κι εσύ τα δικά σου μαύρα σημεία, ομάδες επανένταξης,  είναι όλα αυτά που χρειαζόμαστε για να σταθούμε ξανά όρθιοι μέσα σε όλη αυτή τη λαίλαπα της πανδημίας με μοναδικό χορηγό τη πίστη μας σε μία ζωή ολοδική μας. Ούτε με ''δόσεις'', ούτε με φόβο, χωρίς ''σκοτάδια''.