Οι Βρετανοί στηρίζουν τη μείωση της εγκληματικότητας στη διδασκαλία της ηθικής και της ρητορικής.
Μπορεί η λέξη «φιλοσοφία» να σου φέρνει στο μυαλό βαρετά βιβλία και κλασικά αμφιθέατρα, αλλά πίστεψέ το ή όχι, σε κάποιες φυλακές στην Αγγλία γίνεται το απόλυτο mind-blowing μάθημα: οι κρατούμενοι μαθαίνουν για Αριστοτέλη, Σοφοκλή και την τέχνη της ρητορικής — και το λατρεύουν.
Ναι, καλά διάβασες. Εκεί που θα περίμενες να διδάσκονται μόνο αριθμητική ή πώς να βάζουν πλακάκια, κάποιοι τυχεροί φυλακισμένοι κάνουν deep dive στην ηθική, τη φιλία, την ευτυχία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Κι όχι, δεν είναι κάποιο είδος τιμωρίας — είναι κάτι που ζητούν μόνοι τους.
Από τη Σοφοκλή στο Self-Improvement
Η φάση ξεκίνησε από μια ομάδα καθηγητών του Πανεπιστημίου Durham σε συνεργασία με τη Novus, μια οργάνωση που ασχολείται με την εκπαίδευση στις φυλακές. Μαζί έφτιαξαν ένα πρόγραμμα βασισμένο στην αρχαία φιλοσοφία — όχι με τη σκόνη της ιστορίας, αλλά με φρέσκια ματιά.
Και το highlight; Οι κρατούμενοι ανεβάζουν ακόμα και αρχαία τραγωδία, όπως τον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή — ένα έργο που, μεταξύ μας, μιλάει για απομόνωση, πόνο και επιβίωση. Ταιριάζει λίγο με τη φάση τους, έτσι;
«Γιατί δεν το είχαμε στο σχολείο;»
Η ανταπόκριση ήταν απρόσμενη. Όχι απλά παρακολουθούν, αλλά κολλάνε.
«Δεν μπορούσα να σταματήσω να σκέφτομαι τη σχέση ανάμεσα στην ευτυχία και το να είσαι καλός άνθρωπος», ανέφερε ένας συμμετέχων. Άλλος χρησιμοποίησε τις ρητορικές του δεξιότητες για να προετοιμάσει επιχειρήματα για νομική υπόθεση και είδε μείωση στις εντάσεις με άλλους κρατούμενους.
Η καθηγήτρια Edith Hall τονίζει: «Οι φυλακισμένοι είναι διψασμένοι για πνευματική διέγερση. Μας έλεγαν ξανά και ξανά: Γιατί δεν μάθαμε αυτά τα πράγματα στο σχολείο;»
Εκπαίδευση που αλλάζει ζωές
Το πρόγραμμα, που υλοποιείται σε συνεργασία με τη φιλανθρωπική οργάνωση Novus, έχει ήδη εφαρμοστεί σε δύο ανδρικές φυλακές και ετοιμάζεται να επεκταθεί σε γυναικείο σωφρονιστικό ίδρυμα. Στόχος είναι η εύρεση χρηματοδότησης για ευρύτερη εφαρμογή.
Σύμφωνα με τη Novus, η εκπαίδευση μειώνει το ποσοστό υποτροπής κατά 7,5 μονάδες, ενώ το κόστος της εγκληματικότητας μετά τη φυλακή φτάνει τα 18 δισ. ετησίως για τη βρετανική οικονομία.
Η διευθύντρια στρατηγικής δημιουργικότητας, Sarah Hartley, εξηγεί: «Πέρα από τις τεχνικές δεξιότητες για την αγορά εργασίας, βοηθούμε τους κρατουμένους να αναπτύξουν ζωτικές δεξιότητες ζωής — όπως η επιχειρηματολογία, η πειθώ και η ενεργή ακρόαση — που τους προετοιμάζουν για μια νέα αρχή».
