Νιώθεις ότι η δουλειά σου σε πιέζει μέχρι το να χτυπήσει κόκκινο; Όχι, δεν είσαι παράλογος ή «ευαίσθητος» στο εξωτερικό η εταιρεία σου να έχει νομική υποχρέωση να προστατεύσει την ψυχική σου υγεία.
Στην Αυστραλία και συγκεκριμένα στη Νέα Νότια Ουαλία υπάρχουν νόμοι που βάζουν στο ίδιο επίπεδο το άγχος και τον φυσικό κίνδυνο στη δουλειά και ναι, μπορούν να σε καλύψουν.
Ας είμαστε ειλικρινείς η ψυχική σου υγεία στη δουλειά δεν είναι αποκλειστικά δικό σου φορτίο. Η εταιρεία σου κανονικά έχει ή θα έπρεπε να έχει νομικές υποχρεώσεις να καταλάβει, να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί τους «ψυχοκοινωνικούς κινδύνους» που μπορεί να σε βλάπτουν καθημερινά.
Αυτοί οι «ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι», δεν είναι απλά το να έχεις πολύ δουλειά. Ο κώδικας που ισχύει για τη Νέα Νότια Ουαλία περιγράφει τέσσερις βασικές πηγές τέτοιων κινδύνων:
Ο τρόπος που οργανώνεται η δουλειά, ο όγκος της και οι διορίες αλλά και η έλλειψη σαφήνειας στους ρόλους.
Οι κατηγορίες εργασιών που από τη φύση τους είναι ψυχοπιεστικές, για παράδειγμα, επαγγέλματα πρώτης γραμμής ή με εκτεταμένη συναισθηματική υπερφόρτωση.
Το ίδιο το περιβάλλον εργασίας, είτε είναι ένας φυσικά επικίνδυνος χώρος είτε το «εργασιακό περιβάλλον» σου προκαλεί άγχος.
Οι σχέσεις στην ανάμεσα στα μέλη της ομάδας, η κακή επικοινωνία,η έλλειψη καθορισμού ορίων, η εργασιακή απομόνωση ή ακόμα και εκφοβισμός. Δυστυχώς, το πράγμα γίνεται ακόμα πιο δύσκολο όταν αυτοί οι κίνδυνοι συσσωρεύονται για παράδειγμα μέσα από πολύ δουλειά, κακή καθοδήγηση και συγκρουσιακές σχέσεις, τα πράγματα τότε δεν είναι απλώς άβολα, αλλά πραγματικά επικίνδυνα για την ψυχική σου υγεία.
Τι «πρέπει» να κάνει η εταιρεία σου ή τι θα έπρεπε να κάνει στην ιδανική περίπτωση της νομικής κάλυψης
Σύμφωνα με τον κώδικα, οι εργοδότες (οι λεγόμενοι PCBUs στην Αυστραλία) δεν μπορούν απλά να κάνουν ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Έχουν υποχρέωση φροντίδας, όχι μόνο για τη σωματική, αλλά και για την ψυχική σου ασφάλεια. Προφανώς, δεν σημαίνει ότι μπορούν να αφαιρούν κάθε εργασιακή πίεση που δέχεσαι, αλλά πρέπει να προσπαθούν να περιορίσουν αυτούς τους κινδύνους όσο είναι «λογικά πρακτικό».
Αυτό πρακτικά περιλαμβάνει:
Να καταγράφουν τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους
Να αξιολογούν και να ιεραρχούν τους πιο σοβαρούς
Να εφαρμόζουν λύσεις και είτε να «αφαιρούν» κάποιους κινδύνους είτε, αν δεν γίνεται, να τους μειώνουν όσο γίνεται περισσότερο.
Να συνεργάζονται με όλους τους εμπλεκόμενους και όχι μόνο τους εργαζόμενους, αλλά και όσους έχουν ρόλο στο πώς οργανώνεται η δουλειά.
Να υποστηρίζουν την επιστροφή στην εργασία σε όσους είχαν ψυχολογικά προβλήματα, μέσα από προγράμματα με σεβασμό στις ανάγκες τους.
Στο εξωτερικό δεν είναι μόνο οι εργοδότες που έχουν υποχρεώσεις αλλά και εσύ που έχεις δικαιώματα. Αν νιώθεις ότι η ψυχική σου υγεία κινδυνεύει τότε έχεις το δικαίωμα σε υγιές περιβάλλον εργασίας, και οι εργοδότες σου θα πρέπει να σε προστατεύουν από προβλέψιμους κινδύνους. Ένα ακόμα βασικό κομμάτι που υπάρχει είναι ότι δεν πρέπει να σε διαχωρίζουν ή να σε στιγματίζουν αν αντιμετωπίζεις κάποιου είδους ψυχική δυσκολία. Μπορείς να ζητήσεις λογικές προσαρμογές στη δουλειά σου: όπως ευέλικτο ωράριο, διαφορετικά καθήκοντα ή άλλα εργαλεία στήριξης. Είναι ένα βήμα πολιτισμού το γεγονός ότι υπάρχει χώρα όπου έχεις νομική προστασία και πρέπει να τηρούνται οι αρχές της ιδιωτικότητας για την ψυχική σου υγεία με την εταιρεία να μην μπορεί να διαρρεύσει τα προσωπικά σου στοιχεία χωρίς άδεια.
Θα μου πεις βεβαία και τι εμποδίζει την εταιρεία να μην τηρήσει τίποτα από τα παραπάνω. Η αλήθεια είναι πως σε μία τέτοια συνθήκη καλό είναι όταν τίθεται ένα νομικό πλαίσιο προστασίας να υπάρχει και ένα αντίστοιχο πλαίσιο εφαρμογής και τήρησης των συμφωνηθέντων. Δηλαδή αν η εταιρεία σου αγνοεί τα κατοχυρωμένα δικαιώματα σου και νιώθεις ότι οι υποχρεώσεις της εταιρείας σου δεν τηρούνται ή δεν κάνουν τίποτα για να βελτιώσουν την κατάσταση, δεν είσαι καταδικασμένος/η να υποφέρεις σιωπηλά. Σε αυτή τη περίπτωση οι νόμοι κινούνται προς το μέρος των εργαζομένων και σύμφωνα με αλλαγές στους κανονισμούς, η μη συμμόρφωση με έναν εγκεκριμένο κώδικα πρακτικής (όπως αυτός για τη διαχείριση ψυχοκοινωνικών κινδύνων) μπορεί πλέον να έχει πραγματικές συνέπειες.
Το παράδειγμα της Αυστραλίας πρέπει να γίνει παγκόσμιο και να λαμβάνεται σοβαρά η ψυχική υγεία των εργαζομένων. Σε μία εποχή συνεχούς ανάπτυξης της τεχνολογία και της τεχνητής νοημοσύνης, οι εργαζόμενοι βιώνουν πολλά και διαφορετικά συναισθήματα που συνήθως έρχονται με κόστος στην συνολική και κυρίως στην ψυχική τους υγεία. Αν διαβάζεις αυτό το κείμενο και σκέφτεσαι «μπα, δεν παίζει αυτό στο δικό μου γραφείο ή ακόμα και χώρα» κράτα αυτή την ιδέα που λέει ότι η ψυχική σου υγεία στη δουλειά είναι δικαίωμά σου και καλό θα ήταν να αρχίσουμε να το διεκδικούμε. Δεν είναι κακό να ζητάς υποστήριξη και δεν είναι αδυναμία να μιλάς για το άγχος σου.
Έχουμε φτάσει σε σημείο όπου η νομοθεσία σε προστατεύει και από την ψυχολογική εξουθένωση και ας μην το ξεχνάμε πως αν κάτι έχει συμβεί έστω και σε μια άλλη χώρα, μπορεί να γίνει παράδειγμα προς μίμηση και για την δίκη μας. Αν δεν βλέπεις αλλαγές, ίσως είναι καιρός να προσπαθήσεις και όχι μόνο για εσένα, αλλά και για όλους όσους μπορεί να υποφέρουν αθόρυβα δίπλα σου και φοβούνται ότι θα μείνουν χωρίς δουλειά αν μιλήσουν.
