Η ημέρα των μεγάλων εκπτώσεων φέρνει ουρές, καταναλωτική μανία, νεύρα, τραυματισμούς, ακόμα και θανάτους.
Η Black Friday ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες και συνδέεται με την παράδοση της προεόρτιας εμπορικής κίνησης αμέσως μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving). Ο όρος εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1950 στη Φιλαδέλφεια, όπου αστυνομικοί τον χρησιμοποιούσαν για να περιγράψουν το χάος στους δρόμους από τα τεράστια πλήθη αγοραστών και τα κυκλοφοριακά προβλήματα.
Αργότερα, οι έμποροι επιχείρησαν να του δώσουν πιο θετική χροιά, υποστηρίζοντας ότι αυτή ήταν η μέρα που τα καταστήματα «έμπαιναν στο μαύρο», δηλαδή γίνονταν κερδοφόρα στους ισολογισμούς τους. Από εκεί εξαπλώθηκε διεθνώς ως ημέρα μεγάλων εκπτώσεων, όπως και στην Ελλάδα.
Μόνο που η Black Friday και η μανία του καταναλωτισμού κρύβουν κάποιες σοκαριστικές αληθινές ιστορίες. Θυμόμαστε κάποιες από αυτές.
Ο θάνατος στο Walmart του Long Island, 2008
Την Black Friday του 2008, περίπου 2.000 αγοραστές περίμεναν πριν χαράξει έξω από ένα Walmart στο Valley Stream της Νέας Υόρκης. Όταν άνοιξαν οι πόρτες, το πλήθος όρμησε, σπάζοντας το γυαλί και παρασύροντας τα πάντα. Ο Jdimytai Damour, 34 ετών, έκτακτος υπάλληλος του πολυκαταστήματος, ποδοπατήθηκε θανάσιμα από τη μάζα. Οι διασώστες δεν κατάφεραν να τον σώσουν. Παρά το τραγικό περιστατικό, ορισμένοι αγοραστές συνέχισαν τις αγορές τους σαν να μην συνέβη τίποτα, αναδεικνύοντας τη σκοτεινή πλευρά του καταναλωτικού παροξυσμού. Το ίδιο το πολυκάταστημα έκλεισε για λίγες ώρες μετά το τραγικό συμβάν και άνοιξε ξανά αργότερα την ίδια μέρα.
Μάχη για φθηνές πετσέτες
Μα να περιμένεις ώρες για να αγοράσεις πετσέτες σε έκπτωση; Σε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, ένα ζευγάρι περίμενε πάνω από 14 ώρες έξω από κατάστημα μόνο και μόνο για να αρπάξει δεκάδες πετσέτες που κόστιζαν ελάχιστα δολάρια. Ο πανικός για τόσο κοινά προϊόντα αποκάλυψε πόσο εύκολα οι εκπτώσεις στην Black Friday μπορούν να μετατρέψουν την ουρά σε ανταγωνιστικό πεδίο μάχης για να ικανοποιήσουν τις ψεύτικες ανάγκες μας.
Το επεισόδιο με σπρέι πιπεριού για βιντεοπαιχνίδια
Το 2011, σε ένα Walmart στη Βόρεια Καρολίνα, ένας αστυνομικός εκτός υπηρεσίας βρέθηκε περικυκλωμένος από ένα αγριεμένο πλήθος που πίεζε για εκπτώσεις σε βιντεοπαιχνίδια. Η ασφάλεια χρησιμοποίησε σπρέι πιπεριού για να ελέγξει την κατάσταση, προκαλώντας όμως πανικό. Περίπου 20 άτομα, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, παρουσίασαν αναπνευστικά προβλήματα και χρειάστηκαν ιατρική φροντίδα. Το περιστατικό ανέδειξε πόσο γρήγορα μπορεί να ξεφύγει ο έλεγχος ανάμεσα στο πλήθος.
Μία ηλικιωμένη ποδοπατήθηκε σε άνοιγμα καταστήματος
Σε μία Black Friday στη Φλόριντα, μία 73χρονη γυναίκα μαζί με τις κόρες της βρέθηκαν στο άνοιγμα ενός πολυσύχναστου καταστήματος ηλεκτρονικών. Το πλήθος όρμησε ανεξέλεγκτα μπροστά, ρίχνοντάς την στο πάτωμα. Πολλοί την πάτησαν χωρίς να αντιληφθούν καν την παρουσία της. Χρειάστηκε άμεση ιατρική βοήθεια για να συνέλθει από τις κακώσεις. Το περιστατικό έδειξε πόσο εύκολα η αναζήτηση προσφορών μπορεί να εξελιχθεί σε ένα τραγικό συμβάν. Ευτυχώς η 73χρονη γυναίκα απέφυγε τα χειρότερα.
Σπασμένες πόρτες κάτω από την πίεση 2.000 αγοραστών
Στο ίδιο τραγικό περιστατικό του 2008, πριν ακόμη ανοίξουν οι πόρτες, περίπου 2.000 άτομα είχαν συγκεντρωθεί ώρες νωρίτερα. Η πίεση πάνω στα συρόμενα γυάλινα πλαίσια έγινε τόσο έντονη που το μέταλλο λύγισε και τα τζάμια έσπασαν. Το πλήθος ξεχύθηκε μέσα σαν πλημμύρα, με ανθρώπους να φωνάζουν «Σπρώξτε τις πόρτες!» Η δύναμη της μάζας ήταν άμεση και ανεξέλεγκτη, υπογραμμίζοντας την επικινδυνότητα τέτοιων συγκεντρώσεων (και την βλακεία που μας δέρνει…).
Ένα βρέφος εγκαταλείφθηκε σε αυτοκίνητο για χάρη μίας τηλεόρασης
Σε ένα από τα πιο σουρεαλιστικά επεισόδια της ημέρας της Black Friday, μία γυναίκα στη Μασαχουσέτη βγήκε από κατάστημα κρατώντας μια ακριβή τηλεόραση, έχοντας αφήσει πίσω της ένα δίχρονο παιδί στο αυτοκίνητο. Το παιδί εντοπίστηκε αργότερα να κοιμάται στο όχημα, ενώ η αστυνομία χρειάστηκε να σπάσει το τζάμι για να το απελευθερώσει. Η υπόθεση αντιμετωπίστηκε ως σοβαρή αμέλεια, αποτυπώνοντας την καταναλωτική παραζάλη.
