Μας νοιάζει αν το νέο τραγούδι που ακούμε είναι δημιούργημα ανθρώπου ή προϊόν της τεχνητής νοημοσύνης; Μπορεί το ΑΙ να μας ξεγελάσει;
Τα AI βίντεο μπορεί να μονοπώλησαν τα πρωτοσέλιδα μέχρι πρόσφατα, αλλά το επόμενο κύμα της άκρως ρεαλιστικής ψηφιακής εποχής έφτασε και αυτή τη φορά έχει να κάνει με τη μουσική και τα τραγούδια.
Αν σας ανατριχιάζει ήδη να βλέπετε deepfake πολιτικούς να ανοιγοκλείνουν τα μάτια ύποπτα φυσικά, ετοιμαστείτε: η μουσική περνάει επίσημα στη «ζώνη του λυκόφωτος». Σύμφωνα με νέα μελέτη της πλατφόρμας streaming μουσικής Deezer, οι περισσότεροι ακροατές δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τραγούδια γραμμένα από ανθρώπους από αυτά που έχουν συνθέσει αλγόριθμοι και η τεχνητή νοημοσύνη. Και όταν λέμε “οι περισσότεροι”, εννοούμε σχεδόν όλοι. Σε έρευνα της Deezer και της εταιρείας ερευνών Ipsos σε οκτώ χώρες, το 97% των συμμετεχόντων απέτυχε να αναγνωρίσει τα AI-generated κομμάτια. Ενενήντα επτά. Με άλλα λόγια, σχεδόν όλοι μας.
Η αντίδραση; Πάνω από τους μισούς δήλωσαν πως τους ενόχλησε που δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν την ανθρώπινη καλλιτεχνική δημιουργία από τον μηχανικό ήχο, ενώ περίπου οι ίδιοι πίστευαν ότι το μέλλον θα πλημμυρίσει από basic, χαμηλής ποιότητας “AI λάσπη”. Ένα όμως ήταν το κοινό συμπέρασμα για το 80%: ό,τι κι αν ακούν, ανθρώπινο ή μηχανικό, θέλουν να το ξέρουν ξεκάθαρα.
Η σήμανση, φυσικά, είναι το σημείο όπου αρχίζει ο πόλεμος. Η συζήτηση ξέφυγε νωρίτερα φέτος, όταν ένα συγκρότημα με το όνομα The Velvet Sundown συγκέντρωσε ένα εκατομμύριο streams στο Spotify πριν αποκαλυφθεί πως δεν ήταν συγκρότημα, αλλά προϊόν της τεχνητής νοημοσύνης. Οι καλλιτέχνες εξερράγησαν και απαίτησαν διαφάνεια. Το Spotify υποσχέθηκε νέο σύστημα γνωστοποίησης χρήσης AI, όμως η εφαρμογή του παραμένει αρκετά ατελής για την ώρα.
Η Deezer, από την άλλη, επισημαίνει ξεκάθαρα τα AI-generated κομμάτια, αλλά αυτό δεν έχει εμποδίσει τον κατάλογό της να γεμίσει με συνθετικές κυκλοφορίες. Μέχρι τον Σεπτέμβριο 2025, το 28% της μουσικής που ανέβαινε στην πλατφόρμα ήταν πλήρως παραγόμενο από AI. Σταθείτε λίγο σε αυτό το στοιχείο: πάνω από το ένα τέταρτο της νέας μουσικής δεν έχει δημιουργηθεί από ανθρώπους. Και αυτό είναι μόνο η αρχή…
Ο λόγος που ξεγελούν τόσο εύκολα; Τα μοντέλα εκπαιδεύονται πάνω στη δουλειά πραγματικών μουσικών, συνήθως χωρίς την άδειά τους. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που το 70% των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρεί ότι το AI απειλεί την επιβίωση των δημιουργών. Και τα δικαστήρια αρχίζουν να αντιδρούν. Ένα γερμανικό δικαστήριο έκρινε αυτή την εβδομάδα ότι η εκπαίδευση AI πάνω σε προστατευμένους στίχους αποτελεί παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Μία απόφαση που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλού, όμως, οι συσχετισμοί είναι διαφορετικοί. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αστέρες όπως ο Elton John και η Dua Lipa πίεσαν για αυστηρότερη νομοθεσία περί copyright και απέτυχαν. Στις ΗΠΑ, ενώ καλλιτέχνες και δισκογραφικές προσπάθησαν να φρενάρουν το AI, η Universal Music Group τελικά σύναψε συμφωνία με ένα από τα startups που προηγουμένως είχε στοχοποιήσει. Το μήνυμα: η αντίσταση είναι ηθική, αλλά η συνεργασία είναι επικερδής.
Το Spotify ούτε καν προσπαθεί να κρυφτεί. Ο AI DJ του, οι αλγοριθμικές βελτιστοποιήσεις και οι υποσχέσεις για "υπεύθυνα προϊόντα AI" δείχνουν ότι η μηχανικά “υποβοηθούμενη” μουσική δεν είναι το μέλλον, είναι το παρόν.
Και πίσω από όλα αυτά κρύβεται μια πιο ήσυχη απειλή. Πέρα από τα πολύ δημοφιλή άλμπουμ, υπάρχουν οι αφανείς δημιουργοί που γράφουν τα jingle των διαφημίσεων, τις μουσικές των ταινιών, τα intro των podcasts, τον ηχητικό καμβά της καθημερινότητάς μας. Αν το AI καταλάβει τη μουσική, αυτοί θα είναι οι πρώτοι που θα χαθούν. Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν τα τραγούδια της AI μπορούν να μας ξεγελάσουν. Είναι τι συμβαίνει όταν σταματήσουμε να μας νοιάζει ποιος ή τι τα έφτιαξε.
