Πώς η χρήση του μη κυρίαρχου χεριού «ξύπνα» τη σκέψη και πέρναει τον εγκέφαλο σε άλλο επίπεδο
Η καθημερινότητά μας οδηγείται από συνήθειες και πολλές από αυτές στηρίζονται στο χέρι που «κυριαρχεί». Αλλά τι γίνεται αν - έστω προσωρινά - αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε το άλλο χέρι; Νέα πειράματα και έρευνες υποστηρίζουν ότι αυτή η μικρή «πρόκληση» μπορεί να ανανεώσει τη σκέψη μας, να διεγείρει τον εγκέφαλο και να απομακρύνει τον αυτόματο πιλότο της ρουτίνας.
Ο άνθρωπος σχεδιάζει το σώμα του, τη συμπεριφορά του, τις κινήσεις του ως αποτέλεσμα χρόνων εκπαίδευσης και το κυρίαρχο χέρι - συνήθως το- δεξί ή αριστερό κατέχει το ρόλο του της πρώτης επιλογής για οτιδήποτε. Συχνά το θεωρούμε δεδομένο και δεν του δίνουμε σημασία. Όμως, όταν κάνουμε μια μικρή αλλαγή όπως το να γράψουμε, να βουρτσίσουμε τα δόντια ή να κάνουμε λεπτές κινήσεις με το μη κυρίαρχο χέρι τότε ενεργοποιούμε έναν διαφορετικό νευρωνικό δρόμο.
Η ιδέα δεν είναι να γίνουμε τέλειοι και στα δύο χέρια, αλλά να αναγκάσουμε τον εγκέφαλό μας να «δουλέψει λίγο περισσότερο», να αντισταθεί στην αυτοματοποίηση, να επαναφέρει μια μορφή νευρικής ευλυγισίας. Η χρήση του μη κυρίαρχου χεριού μπορεί να μας βοηθήσει να «ξεκολλήσουμε» από τη ρουτίνα της σκέψης και να ανακαλύψουμε μικρές γνωστικές αναβαθμίσεις χωρίς να υπόσχεται μαγικές αλλαγές.
Τι λένε οι έρευνες
Το βασίκο είναι ότι όταν αναγκάζεις τον εγκέφαλό σου να χρησιμοποιήσει νευρωνικές οδούς που συνήθως δεν «ξεδιπλώνονται», δημιουργούνται νέες συνδέσεις ή ενισχύονται οι ανενεργές. Η διαδικασία αυτή συνδέεται με τη λεγόμενη νευροπλαστικότητα, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να αναδιοργανώνεται και να δημιουργεί νέες συνδέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα οφέλη είναι πιθανώς πιο ειδικά από ό,τι πολλοί νόμιζαν, οι βελτιώσεις συνήθως αφορούν την ίδια την εργασία που εξασκήθηκε (π.χ. καλύτερη γραφή με το μη κυρίαρχο χέρι), παρά γενική αύξηση νοητικών δυνατοτήτων.
Σε μελέτες όπου οι άνθρωποι εξασκούνταν καθημερινά με το μη κυρίαρχο χέρι (όπως χαράζοντας σχήματα ή κάνοντας λεπτές κινήσεις), είδαν βελτίωση στην ομαλότητα και την ακρίβεια αυτών των κινήσεων. Αλλά η άμεση συσχέτιση με την αυξημένη νοητική οξύτητα ή την ενισχυμένη μνήμη δεν έχει τεκμηριωθεί με βεβαιότητα σε ευρεία κλίμακα.
Ποια είναι τα πιθανά οφέλη
- Ενεργοποίηση του εγκεφάλου: Η προσπάθεια χρήσης ασυνήθιστων νευρωνικών οδών μπορεί να λειτουργήσει ένα ξύπνημα του εγκεφάλου, αναγκάζοντάς τον να σκεφτεί διαφορετικά.
- Διακοπή αυτοματισμών: Πολλές ενέργειες γίνονται «ενστικτωδώς». Με το να αλλάζεις χέρι, αναγκάζεις τον εγκέφαλο να παρακολουθεί την κίνηση, να λάβει αποφάσεις, να ανασυνθέσει μονοπάτια.
Δημιουργικότητα & ανάδυση νέων οπτικών: Ο εγκέφαλος, όταν αντιμετωπίζει πρωτόγνωρα ερεθίσματα, εντοπίζει συνδέσεις που ίσως δεν θα δημιουργούσε υπό κανονικές συνθήκες.
Πρακτική εναλλαγή: Σε ακραίες περιπτώσεις (όπως τραυματισμός του κυρίαρχου χεριού), η ικανότητα λειτουργίας με το άλλο χέρι μπορεί να είναι πολύτιμη.
Πολλά άρθρα μεγαλοποιούν τα οφέλη της χρήσης του μη κυρίαρχου χεριού η πραγματικότητα είναι πιο μετριοπαθής και οι βελτιώσεις συνήθως περιορίζονται στη ίδια την εργασία που ασκήθηκε. Η σκέψη, η μνήμη, οι διαδικασίες συγκέντρωσης επηρεάζονται από πλήθος παραγόντων όπως είναι ο ύπνος,η διατροφή, η άσκηση,η στοχευμένη εκπαίδευση και η αλλαγή χεριού είναι απλώς ένα μικρό νέο «εργαλείο» στον συνολικό χάρτη.
Δεν πρόκειται να ξυπνήσεις την επόμενη μέρα με πιο καλή μνήμη. Η βελτίωση που θα δεις θα είναι σταδιακή, συχνά σε συγκεκριμένες ασκήσεις. Όπως κάθε δεξιότητα, χρειάζεται επανάληψη για να κρατηθεί, αλλιώς χάνεται. Δοκίμασε να κάνεις απλές καθημερινές ενέργειες με το μη κυρίαρχο χέρι όπως να βουρτσίζεις τα δόντια σου, να κρατάς το κουτάλι σου, να γράψεις μερικές λέξεις. Μην πιέζεις από την αρχή για «τέλεια γραφή». Συγκέντρωσε το ενδιαφέρον σου στο πώς αισθάνεσαι, στην ακρίβεια, όχι στην ταχύτητα. Ενσωμάτωσε το σταδιακά στην καθημερινότητα σου όχι μονάχα για πειραματισμό, αλλά ως όπλο νευρωνικής ευλυγισίας.
