Από τα «scream clubs» μέχρι τα retreats απελευθέρωσης συναισθημάτων, όλο και περισσότερες γυναίκες ανακαλύπτουν τη δύναμη του να φωνάξεις χωρίς ντροπή, χωρίς φόβο, χωρίς να απολογείσαι.
Δεν ήξερα ότι κουβαλούσα τόση ένταση μέσα μου μέχρι τη στιγμή που μου ζήτησαν να ουρλιάξω. Στην αρχή γέλασα, μετά δίστασα και τελικά φώναξα. Όταν τελείωσε, ένιωσα κάτι ανάμεσα σε εξάντληση και λύτρωση. Ίσως, αυτό να είναι το νόημα, το να αφήνεις τον θυμό σου να ακουστεί, επιτέλους. Δεν ήμουν ποτέ από τους ανθρώπους που φωνάζουν. Μάλλον, πιο πολύ από αυτούς που σφίγγουν τα δόντια, χαμογελούν ευγενικά και λένε «όλα καλά», ακόμα κι όταν τίποτα δεν είναι. Ώσπου, μια φίλη μού έστειλε ένα βίντεο από ένα λεγόμενο Scream Club στη Νέα Υόρκη. Εκατοντάδες γυναίκες, σε έναν σκοτεινό χώρο, ούρλιαζαν όσο πιο δυνατά μπορούσαν. «Πρέπει να το δοκιμάσεις», μου είπε. Γέλασα και έπειτα από λίγες μέρες, το γέλιο έγινε περιέργεια.
Και έτσι βρέθηκα, ένα βράδυ Παρασκευής, σε ένα στούντιο με χαμηλό φωτισμό, μαξιλάρια και ένα τεράστιο πανό που έγραφε: «Ουρλιάξτε είναι θεραπευτικό». Ο συντονιστής μας,ήταν μια ψυχοθεραπεύτρια με γαλήνια φωνή, εξήγησε ότι δεν πρόκειται για οργισμένη επίθεση, αλλά για τελετουργία απελευθέρωσης. «Ο θυμός είναι συναίσθημα, όχι απειλή», είπε. Και μετά, μας ζήτησε να φωνάξουμε.
Στην αρχή ένιωθα γελοία, έπειτα όμως έκλεισα τα μάτια και ψιθύρισα κάτι μεταξύ αναστεναγμού και κραυγής. Δίπλα μου, μια γυναίκα γύρω στα πενήντα φώναζε με όλη της την ψυχή. Σιγά-σιγά, κάτι μέσα μου άρχισε να σπάει. Θυμήθηκα όλες τις φορές που έπρεπε να είμαι «ψύχραιμη», «επαγγελματίας», «γλυκιά». Θυμήθηκα τα όχι που έγιναν ναι, τις αδικίες που κατάπια, τις φράσεις που δεν είπα ποτέ. Και τότε, φώναξα κι εγώ. Δυνατά. Μέχρι που η φωνή μου έσπασε.
Ήταν τρομακτικό και απίστευτα λυτρωτικό.
Μετά το τέλος, επικρατούσε η απόλυτη σιωπή. Μερικές γυναίκες έκλαιγαν, άλλες γελούσαν. Μία αγκαλιάστηκε με τη διπλανή της χωρίς καν να τη γνωρίζει. Η ψυχοθεραπεύτριά μας, μάς εξήγησε πως αυτό που κάναμε δεν ήταν απλώς ένα συναισθηματικό ξέσπασμα. Οι λεγόμενες «τελετουργίες οργής» (rage rituals) είναι μια μορφή σωματικής ψυχοθεραπείας και ένας τρόπος να αποφορτίσουμε το σώμα από συσσωρευμένο στρες και συναισθήματα που έχουμε μάθει να καταπιέζουμε.
Στην πραγματικότητα, η επιστήμη το υποστηρίζει. Η έντονη φωνή ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, απελευθερώνει ενδορφίνες και μειώνει την κορτιζόλη, την ορμόνη του στρες. Και όταν γίνεται σε ασφαλές, υποστηρικτικό περιβάλλον, λειτουργεί σαν μια μορφή καθαρτικής απελευθέρωσης. Δεν πρόκειται για θυμό που ξεσπάει πάνω σε κάποιον, είναι ο θυμός που μεταμορφώνεται.
Αυτό που με συγκλόνισε περισσότερο, όμως, ήταν η συλλογικότητα. Το να βλέπεις γυναίκες κάθε ηλικίας να φωνάζουν μαζί, με θυμό, πόνο, αλλά και χαρά, ήταν σχεδόν ιερό. Ήταν σαν να επαναδιεκδικούμε το δικαίωμα να υπάρχουμε πλήρως, όχι μόνο ήρεμες, αλλά και θυμωμένες, δυνατές, ζωντανές. Όσο περνούσαν οι μέρες, συνειδητοποίησα πόσο συχνά μας μαθαίνουν να πνίγουμε τον θυμό μας. Από μικρές, μας λένε να είμαστε ευγενικές, «να μη φωνάζουμε», να μην ταράζουμε τα νερά. Ο θυμός των γυναικών θεωρείται επικίνδυνος ή υπερβολικός κι έτσι, τον μετατρέπουμε σε πονοκέφαλο, σε άγχος, σε ενοχή. Το scream therapy, όμως, σου θυμίζει κάτι απλό, ότι έχεις δικαίωμα να αισθάνεσαι.
Από τότε, δεν ουρλιάζω κάθε μέρα (ευτυχώς για τους γείτονες), αλλά έμαθα να δίνω χώρο στα συναισθήματά μου. Να μην τα καταπιέζω μέχρι να με πνίξουν. Μερικές φορές, αρκεί να κλείσω τα παράθυρα και να φωνάξω στο κενό. Άλλες φορές, απλώς να γράψω, να κλάψω ή να γελάσω δυνατά. Το συμπέρασμά μου είναι ότι η οργή δεν είναι εχθρός, είναι μήνυμα από τη φωνή μέσα μας που ζητάει να ακουστεί. Και όταν της δίνουμε χώρο, με σεβασμό και επίγνωση, μπορεί να μετατραπεί σε κάτι απίστευτα θεραπευτικό.
Οπότε ναι, ίσως να μην υπάρχει τίποτα πιο υγιές από το να ουρλιάζεις καμιά φορά. Όχι, γιατί είσαι αδύναμη, αλλά γιατί επιτέλους θυμάσαι πόση δύναμη έχεις.
