Η Σαβίνα Ακουμιανάκη (Ψυχολόγος, Msc) μάς γράφει τις πρώτες, σκόρπιες σκέψεις της, με αφορμή το θέματης πρεμιέρας των Πανελλαδικών, αλλά και την (παράλογα) πιεστική κατάσταση των μαθητών που, αν και «ανήλικες», καλούνται να ενεργήσουν ως ενήλικες, για κάτι που είναι σαφές πλέον ότι δεν είναι και τόσο καθοριστικό για τη ζωή τους...


Απόσπασμα από το βιβλίο του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου «Ο σύγχρονος άνθρωπος» ήταν το θέμα της έκθεσης (μάθημα των Νέων Ελληνικών) με το οποίο έγινε και η πρεμιέρα των πανελλαδικών εξετάσεων. 105 χιλιάδες μαθητές που διεκδικούν μία από τις περίπου 72 χιλιάδες θέσεις σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, κλήθηκαν να αναπτύξουν τις σκέψεις τους, γύρω από ένα δοκίμιο που αναφέρεται στον Ανθρωπισμό. Η Σαβίνα Ακουμιανάκη (Ψυχολόγος, Msc) μάς γράφει τις πρώτες, σκόρπιες σκέψεις της, με αφορμή το κείμενο και το θέμα, αλλά και την (παράλογα) πιεστική κατάσταση των μαθητών που, αν και «ανήλικες», καλούνται να ενεργήσουν ως ενήλικες, για κάτι που είναι σαφές πλέον ότι δεν είναι και τόσο καθοριστικό για τη ζωή τους...

Έναρξη πανελλαδικών εξετάσεων με «ανθρωπιά». Αρχίζοντας να διαβάζω το θέμα των φετινών πανελληνίων, πέφτω πάνω σε έναν έξυπνο παραλληλισμό της ανθρωπιάς με «νόμισμα… με μεγάλη ανταλλακτική αξία». Και ενώ το κείμενο εξαίρει αυτήν την αρετή, με τη χρήση των λέξεων που έχει γίνει, σε φέρνει αντιμέτωπο με πολλά ερωτήματα. Ανατριχιάζω, όταν το μάτι μου δεν ξεκολλάει –ενάντια στην διαταγή του μυαλού μου για το αντίθετο– σε λέξεις ή φράσεις του κειμένου. Ήδη από την πρώτη παράγραφο υπάρχει η φράση «εν πολέμω και εν ειρήνη» μέσα σε εισαγωγικά. Αλήθεια τι είναι πόλεμος και τι ειρήνη για έναν νέο άνθρωπο στην Ελλάδα του 2014; Πρόσφατα είχα εμπλακεί σε μια συζήτηση με αυτό το ερώτημα. Δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε αν βιώνουμε έναν πόλεμο ή αν έχουμε ειρήνη. Έχοντας λοιπόν αυτό το ερώτημα να βασανίζει το μυαλό τους, οι νέοι εισέρχονται στις σχολικές αίθουσες. Όχι για να ρίξουν κάποιο ψηφοδέλτιο στις κάλπεις που ακόμα έχουν αφήσει τα απομεινάρια τους από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής αλλά για να δώσουν απαντήσεις σε θέματα. Άλλωστε η νομοθεσία τούς θεωρεί ακόμα «ανήλικες» για ψήφο. Τι κι αν αυτές οι εξετάσεις αντιμετωπίζονται από γονείς και κοινή γνώμη σαν κάτι πολύ σημαντικό; Σαν ζήτημα «ζωής και θανάτου», που τα λάθη διογκώνονται και παίρνουν τέτοιες διαστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε τραγικές συνέπειες. Σίγουρα αυτή η εικόνα δεν μας παραπέμπει σε ανήλικες. Άλλο ένα μεγάλο ερώτημα, λοιπόν, προστίθεται στη λίστα με αυτά που «πρέπει» να σκεφτούν οι μαθητές, ενώ ταυτόχρονα γράφουν την απάντηση τους στο τετράδιο. Κι όλα αυτά γιατί, αναρωτιούνται κάποιοι από αυτούς. Για να διεκδικήσουν έναν «αριθμό» που θα μας δώσει δικαιωματικά μια θέση στον αμέτρητο αριθμό των ανέργων;

Άλλωστε, όπως αναφέρεται και στο κείμενο που τους δόθηκε προς ανάλυση, «…τα ευγενικά αισθήματα θεωρούνται ξεπερασμένα». Και μέσα σε όλα αυτά να πρέπει κάποιος, κάπως, να τους πείσει ότι «…πρέπει πολλά ν’ αρνηθείς, για να κερδίσεις τα ουσιωδέστερα». Ποιος; Γιατί όποιος μάθει έστω και τα λίγα που κυριεύουν τις σκέψεις τους, θα σκύψει το κεφάλι και θα σωπάσει, για να μην διαπράξει ιεροσυλία. Δυστυχώς ή ευτυχώς, μόνο οι ίδιοι μπορούν να το κάνουν. Αλλά ας επικαλεστούμε και την πολύτιμη βοήθεια των γύρω. Αρκεί να είναι έγκαιρη. Κάθε λεπτό είναι σημαντικό.

Θα ήθελα να ξέρουν ότι κάποιοι τους σκέφτονται αλλά δεν ξέρω αν αρκεί. Η σκέψη και η πράξη! Οι σκέψεις αυτές που «…είναι σκοτεινές σκιές των συναισθημάτων τους», όλοι αυτοί γύρω δεν πράττουν γιατί θεωρούν τους μαθητές πιο δυνατούς από τους εαυτούς τους. Είναι αυτό που θα ονόμαζα αδράνεια μπροστά στην ανικανότητα,σοκ μπροστά στην συνειδητοποίηση της ανημπόριας τους. Συγχωρέστε μας ή όχι. Απλά προχωρήστε. Είστε πιο δυνατοί, πιο ισχυροί από έναν κούφιο αριθμό των ανέργων.

Πολλοί από τους μαθητές θα ήρθαν και αντιμέτωποι με ένα στίχο της Αντιγόνης… «πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει»…Το «δεινόν» στα αρχαία ελληνικά μπορεί να έχει διττή ερμηνεία, μπορεί από θαυμαστό να γίνει φοβερό και να φέρει τρόμο. Ο άνθρωπος, η ανθρωπιά είναι μια περίεργη «ουσία» που παίρνει την μορφή του «δοχείου» που το βάζουμε. Τίποτα πιο θαυμαστό, φοβερό, τρομακτικό, παράδοξο και απλησίαστο εν τέλει από τον άνθρωπο.